عەلی حسین فەیلی/ ئەو کەسانەی لە دەرەوەی هیوا دەفڕن، نموونەیەکی ناوازەن لە ئیرادەی ئەودیوی هێز و دەسەڵاتی مرۆڤ.
ئومێد ئەو ڕۆحە خۆراگرە کە لە سنگی هەر تاكێكی کوردی فەیلیدا دەژی، نەک هەر بەرگەی سەختییەکان دەگرێت، بەڵکو دەتوانێ دەرفەتێک بێت بۆ گەڕاندنەوەی شکۆمەندی ڕابردوومان.
دوو دەیە دوای ڕووخانی سەدام، هێشتا لەسەر نەخشەی سیاسی و ڕکابەریی ناوخۆیی ئەنجن ئەنجنین. راستە نەبوونی ئیمكاناتی گونجاو،هۆكارە بۆ پشتگوێخستنی كارو چالاكی بە شێوەی سەردەمیانە لێ وەڵامدانەوەی ئاسۆیی درەنگ بۆ گۆڕانکارییە خێراكان دەرفەتە ستوونیەکانی بەفیڕۆ داوە. بە پشتگوێخستنی فرەچەشنی ناوخۆیی و پێداگری لەسەر شێوازە تەقلیدییەکان ، لێك نزیكبوونەوەی ئەزموون و تواناكان لە ئیرادەی كاردا بۆ هەڵبژاردنی چاوەنواڕكراو بوونی نییە ، ئەوەش بەدەستهێنانی پشتیوانی ناوخۆیی و نێودەوڵەتی بە زێدە زیانەوە دەنووسێت.
نەتەوەو ئایینزا، سوودبەخشن بۆ كەیسەكەمان بەڵام لە هەمان كاتدا دەتوانن زیان بەخشیش بن لە رووی دەستوەردان بۆ لاوازکردنی ئینتما و توندکردنەوەی ناکۆکی سیاسی لە ژێر سەیوانی بە رواڵەت نەتەوە و ئایینزا .
بە پێی ئەزموون، گرنگترین ڕێكار بۆ کەمکردنەوەی شکست و زیان ئەوەیە كە لە ڕابردوو وانە وەربگرین. تەنها ئەو کاتە دەتوانین لە سنووری دووبارە بوونەوەی شکستەکان دەربچین كە گشت لایەنێكمان بە دیدێكی رەخنەگرانە ، هەڵسەنگاندنی بۆ بكەین .
پاشەکشە دەتوانێ دەرئەنجامی چەند هۆکارێک بێ لێ چارەسەری ناعەقڵانی بۆ گوزەر لە دۆخی ئێستا، بە واتای کرداری ناپایەدار، دروشمی بێ ناوەڕۆك، نکۆڵیکردن لە بوونی کێشە و بڕیاری جێنەگرتووە . لە بەرامبەر تەحەددیاتەکان ، هۆشیاری لای ئینسانی فەیلی کاتێک دروست دەبێت کە تاک و كۆ بە باشی ئاشنا بن بە کێشە و هەڕەشە و بەها کولتوورییەکان، درک بە گرنگی پاراستنی ناسنامەی خۆیان بکەن.
گرنگترین فاکتەری شکستی کوردانی فەیلی، تەنیا نەبوونی یەکگرتوویی و بەردەوامی لە پاراستنی ناسنامەی کولتووری و زمان و میراتی مێژووییدا نییە. ئەم فاکتەرە لەگەڵ سنووردارکردنی سیاسی، ئابووری و کۆمەڵایەتی، ڕۆڵێکی بەرچاویان لە شکستەكانەدا هەبووە. لە ڕابردوودا ناسنامە و میراتی کولتووری فەیلی بەهێزتر و زیندووتر بوو، بەڵام لە ئێستادا بەهۆی قورسایی فشارەکان، ئەم كاریگەریە کەمترە. بەبێ پشتیوانی و گرنگیدان بە پاراستنی شوناس، دۆخی سیاسیش بە تەنیا بەسەندە نییە بۆ سەرکەوتن هەرچەند ڕۆڵی هەیە لە زیادکردنی بەختی سەرکەوتن.
خەڵكی ئێمە لەم سەردەمەدا بە هۆی بێ متمانەیی و ماندوو بوون لە شكست، رەنگە بۆ بەشداری کردنی پێشوەختە لە هیچ پرۆژەیەكی چارەنووس سازدا ئامادە نەبێ ، رەنگە هاوکاری ئەم هزرە نەبن كە دەڵێ: نا بۆ هەلومەرجی داخراو، نەخێر بۆ بێدەسەڵاتی و تەسلیم بوون!! نابێ چیتر تەنها چاومان لە داهاتوو بێ ، بۆ دروستکردنی ئەو داهاتووە دەبێ بفڕین! فڕینێک کە سنوورە دەستكردەكان تێپەڕێنێت و بۆ گۆڕینی خەونە قەتیسبووەکانی ناو هزرمان بۆ واقیعێكی بەرجەستە، متمانە و پەیوەندی باشتر بنیات بنێت. چونكو ڕێژەی سەرکەوتنی هەرپرۆژەیەك تەنانەت هەڵبژاردن بەندە بە هاوکاریی و تەبایی هەموو لاێكمان.