سه‌ڵاح مه‌نده‌لاوى/ زياتر له چوارسه‌د شه‌هيد پيشكه‌ش كردين، مه‌سه‌له‌گه ئه‌وه‌سه زويتر ئى كاره نه‌ويه ته‌نيا كوشتارگه‌ى به‌غدا نه‌دێ له‌بان ده‌س هۆلاكۆ، بيگومان ده‌خاڵه‌تكاره‌يل دڵه‌يليگ كوچگين ديرن و جى جوويگ ناكاده‌و ك ئه‌ويش ئه‌وه‌سه رخه‌وبرياێ ئحساس وه‌و ئه‌زيه‌ته ناكا ك ئه‌ياده تويشدان و له‌وه‌ر ئه‌وه‌گ ئيوه نيه‌ت خوه‌يكوشتن وه‌جه‌م گرتينه، دى ئه‌وان ناتويه‌نن ئه‌رادان و ياساى سروشتى ناچار ئه‌دێ وه‌رانوه‌ر ئه‌و كه‌سه‌يله ژير وه‌ژير كار ئه‌كه‌ن و كه‌سه‌يل ده‌مهه‌ڵپچياى واز له كرده‌وه‌يليان بارن و له‌يوا وێنه‌ى قسه‌كه‌ره‌يل ده‌رخستن گيرستن ته‌واويگ بكه‌ن سه‌ربار ده‌يان خول مه‌شقارى، وه‌لێ هه‌واڵه‌يل دقه‌ت له‌بان كاره‌سات و موسيبه‌ته‌يل ئه‌كا، وه‌لێ ئيوه هاينه گه‌رمييگ له باوه‌ش.
هوير له‌وه بكه‌ن ك له‌ناونى 1550 - 1950، نزيكه‌ى 78 جه‌نگ له جه‌هان روێداو 8 له‌لى ناوخوه‌يى بويه له نه‌ته‌وه‌يليگ گه‌وراى جوور چين و جه‌نگ رزگارى وڵاته‌يل يه‌كگرتگ و ماكنا كارتا له بريتانيا و كۆمونه‌ى پاريس و يه‌كێتى ئيتاڵى و شۆرش به‌لشفيه‌ى رووسى....هتد.
ئمجا بيجگه جه‌نگه‌يل ناوده‌وڵه‌تى، جه‌نگه‌يل ئه‌هلييش بويه‌و جه‌نگ ئمڕوو ئيوه‌يش جه‌نگيگ تايفى تون وتيژتره جوور ئه‌وه‌گ له هند و باشوور ئه‌فريقيا.
ئيمه‌يش چيلگ ستراتيجيه‌ته‌يل گه‌وراتر له خوه‌مانيم و ده‌وڵه‌ته‌يليگ نه‌ريته‌يل ئه‌خلاقى له ياسايه‌يليان هه‌ڵوه‌شاننه‌سه‌و، وه‌لێ ئه‌قڵ باوه‌ڕ ئه‌كا هويچ كوشياگيگ له جه‌نگ لوبنان نه‌دێ ته‌نيا يه‌كيگ نه‌دێ و جه‌نگ عراقيش وه سه‌دان كه‌ش كوشيه‌ێد، ك ئايا راى وڵاته‌يل جه‌هان چه‌س ك ئه‌گه‌ر نوێنه‌ر نه‌ته‌وه‌يل يه‌كگرتگ ده‌س كرده گيرستن له‌بان ملله‌تيگ سه‌ياره‌ى ئه‌مپوڵانسيگ نه‌ياشتوود و جواو ئه‌وانه نه‌يه‌ێده‌و مووشه‌كه‌يل غازى وه‌شنن و ئه‌چێده ناو جومجمه‌ى جايه‌ڵه‌يل، ئايا ئومه‌ته‌يل دونيا ئه‌يه ماقوڵه، چاره‌سه‌ره‌يلدان كووا ئه‌را بهووشه‌يل ك خه‌ريك قومار و كاره‌يل خراوين، خودا نه‌فره‌ت ئه‌وانه‌گ بكا له‌ى چه‌كه‌يل وه‌كار هاورد و سه‌ند و فرووشت ك ئستهانه وه‌پى كريا وه ئه‌وه‌گ ته‌نيا دويكه‌ڵه‌و دوياخر خارق ده‌رچى و چيه ناو مه‌ژگ و كه‌سه‌يل تريش وه‌گووله‌ى ته‌ياره‌شكن ته‌قه له خوه‌ينيشانده‌ره‌يل ئه‌كه‌ن، ئه‌ى نه‌فره‌ت مێژوو له‌و كه‌سه‌يله ك له نه‌وه‌ى ئه‌وانه‌سه‌و ره‌گه‌زى له يه‌زيد بن معاويه‌ش ك نزيكه‌ى 1500 له ياوه‌ره‌يل په‌يغه‌مبه‌ر سڵام خودا له‌لى كوشت و نه‌فره‌ت له هۆلاكۆ ك هه‌مان شماره كوشت له‌وه‌ختيگ ره‌سيه به‌غدا.