کەسیگە جویر فرەیگ لە گەورەیلە ئەرک کیشایە، نەک تەنیا ئەوەگ ک شاستەیە و پێویستە ئەرای نەکریاگە لەهەمان وەخت سوپاس و رێزلێنانیشی نەکریاس، بەڵکم بڕیگ لە گرفتاریەیل و کوڵ دوینی و بی سۆزیەیل و سەختیەیلی فرترەو بویە.
وەداخەو بایەت بویشیمن، شمارە سەنتەرەیل پان و بەرین روشنهویری جیاوازیگ لە تەهران وشارە گەپەیل وڵاتەگە هەس ک خەریک چالاکین و تەنانەت ئەو نیەناسن چ بڕەسێد وە ئەوەگ رێز لە کارەیلی بگرن!
بیگومان بیجگە لەوەگ شوین و جیگەی بەرزیگ دیرێد لەمابەین ئەزرەتمەنەیل مژار روشنهویری و ئەکادیمیایەیل کرمانشان و ئیلام لە ناویانیش چەندین سەنتەر جیاواز روشنهویری لە هەرێم کوردستان عراق رێز لە ئاکۆ جەلیلیان دانانە، لە نووترینی بنکەی روشنهویری " ئیبراهیم ئەحمەد" لە شار سلێمانی ک خەڵات ساڵ 2023 خوەی وەناو ( خەڵات بلە) بەخشیە سێ دەیە کوشان بی هچان توێژەر دیار مامووسا ئاکۆ جەلیلیان لەپێناو دارشتن فەرهەنگیگ چەن بەرگه‌ی " کوردیکا".
فەرهەنگ چەن بەرگەی "کوردیکا" ریشگناسی و لێکدانەوەی مانای وەلایەن کەم سێ سەد و چل هەزار وشەی کوردی گرێدە خوەی ک وە گەپترین فەرهەنگ کوردی دانریەد.
لە روی جوگرافیاوە تویژینەوەگەی مامووسا جەلیلیان رووشنایی خستیەس بان پارێزگایەیل کرماشان، ئیلام، لورستان لە ئیران و لە دیالە ( خانەقین)، کەرکوک و باشوور سلێمانی لە هەێم کوردستان عراق.
عەباس ک وە نازناو " ئاکو" جەلیلیان ناسیایه لە داڵگبوی ساڵ (1350هـ ) یە، دانشتگ شار ئسلام ئاباد خوەرئاواس لە پارێزگای کرماشان.
بەشیگ لە بەرهەمەیلتری بریتین لە:
-تاریکخانە:بەرگ یەکەم،کرمانشان، ناسنامەێکی نوێ بۆ مێژوویەکی کۆن، تەهران، بڵاوکراوەی داستان
-رەنگنامە ( چیرۆک)، تەهران: شولا.
-زه‌ڕینه و سیمینه: (پەندپیشینەیل کوردی)، تەهران: شولا.
-ف‍ەره‍ن‍گ ب‍اش‍ور (کوردی - کوردی - ف‍ارس‍ی)، ت‍ه‌هران: پ‍رس‍م‍ان.
-ئاگر مه‌لوچ، ئسلام‌ئاباد خوەرئاوا: وەلەیەن نویسه‌ر بڵاوکریاگە.