گه‌ناته‌كارى ئنسانى و دویره له‌ڕاسى و حه‌قیقه‌ت،ك وه‌شیوه‌یگ هه‌ر هه‌وڵ ئه‌وه ده‌ن زه‌فه‌ر له(كورده‌یل فه‌یلى) بارن و گه‌نگیریان بكه‌ن له‌گووشه‌ى مردگیگ و دویریانه‌و بخه‌ن له‌نه‌ته‌وه‌یان ك نه‌ته‌وه‌ى كورده،ئه‌ویش له‌ژیر مه‌هانه‌ى ئه‌وه‌ك یه‌كمجار عراقیین و ئیجا شیعه مه‌زه‌ون. هه‌ر له‌وه‌ر ئه‌وه‌یش وه‌ى دویاخره ژنه‌فتیم به‌عزه ده‌نگه‌یل ناخوه‌شیگ ده‌رچى ك وتیان كورده‌یل فه‌یلى كه‌مینه‌ن،یه‌یش له‌جیاى ئه‌وه‌ك ئه‌و ده‌نگه‌یله بان و داواى گشت هه‌قه‌یل زه‌فتكریاگیان بكه‌ن،وه‌لى وه‌چه‌واشه‌وه دژ ئه‌و ڕاسیه‌نه ك ئاشكراو دیاره، بیگومان ئه‌و ده‌نگه‌یلیشه هه‌ر له‌هویچ په‌تى ناتنه‌و هه‌ڵبه‌ته لایه‌نه‌یلیگ ها له‌پشتى تا هه‌ڵویست نیشان بیه‌ن له‌ى باوه‌ته‌وه.
ئه‌و ده‌نگه‌یله ك توان مه‌سه‌له‌ى كورده‌یل فه‌یلى جویر پیه‌ڵیگ بارنه كار ئه‌را په‌ڕینه‌وه‌ى نه‌یاره‌یل و له‌وه‌رخاتر به‌رژه‌وه‌ندى تایبه‌ت،ئه‌وه بیگومان دریژه‌ده‌ر و پشتگیریكه‌ر ئه‌و ده‌نگه‌یله‌سه ك كورده‌یل فه‌یلى له‌یه‌ك چه‌كان و جیایى له‌ناونیان دروسكرد له‌ى هه‌ڵوژاردنه‌یل دویاخره ك له‌عراق ئه‌نجام دریا ، یه‌یش مه‌عناى ئه‌وه‌سه ك ئه‌و مه‌ردمه‌یله ته‌ماشاى ئاینده‌و سیاسه‌ت دویر نیه‌كه‌ن و له‌هه‌مان وه‌خت گرینگى یا ئه‌همیه‌ت نیه‌نه مه‌سه‌له‌ى هه‌ق ئنسانیه‌ت ، چوینكه ئه‌وانه نه‌فامن و نیه‌زانن مه‌عناى نه‌ته‌وه یا كه‌مینه‌و جیاوازى وه‌ل دین یا مه‌زه‌وا چه‌س؟، ئمجا ئه‌و ده‌نگه‌یله وه‌گشت شیوه‌یگه‌وه هه‌وڵ و ته‌قلاى ئه‌وه ده‌ن ك كورده‌یل فه‌یلى له‌كوردایه‌تى خوه‌یان جیاوه بكه‌ن. وه‌لى كورده‌یل فه‌یلى مه‌حاڵه رازى بوون وه ئه‌وه‌ك له‌نه‌ته‌وه‌ى خوه‌یان دویره‌و بخریه‌ن یا دویره‌و بكه‌فن وه‌قسه‌ى به‌دڕه‌فتاره‌یل وه‌مه‌هانه‌ى جووراو جوور یا هانداینیان ، چوینكه پیكهاته‌یگ بنه‌ڕه‌تى ملله‌ت كوردن و هویچ جیاوازییگ نیه له‌ناونى كورده‌یل چ له‌هه‌رێم كوردستان بوون یا له‌ده‌یشت هه‌رێم و گشتیان یه‌ك ملله‌تن و یه‌ك نه‌ته‌وه‌ن و یه‌ك چاره‌نویس و یه‌ك تاریخ و یه‌ك زوان دیرن ، وه‌لى وه‌شیوه‌زوان جووراو جوور جویر هه‌ر ملله‌تیگ و مه‌ردمانیگ تر له‌ى جه‌هان وه‌رفراوانه.
له‌لایگ تره‌وه، ده‌نگه‌یلیگ شه‌ریفانه‌و پڕ له‌ئنسانیه‌ت كه‌فته‌ده‌یشت و ئنسانیه‌ت خوه‌یان ئاشكرا كردن و بانگه‌واز دانیشتن و كۆنگره‌یل كه‌ن وه‌هاوكارى برایه‌یلیان له‌هه‌رێم كوردستان ئه‌را قورتاركردن كورده‌یل فه‌یلى له‌و ده‌رده‌سه‌رى و مه‌ینه‌تیه‌یله ك دیرنه‌ى،وه‌لى نه‌ك جویر كۆنگره‌یل وه‌رین ئه‌را تاوتویكردن كیشه‌ى كورده‌یل فه‌یلى ك هویچ چاره‌سه‌ریگ له‌لى نه‌كه‌فته‌وه،به‌ڵكوو ئامانج له‌و دانیشتن و كۆنگره ئه‌وه بووگ ك چاره‌سه‌ریگ بوینیگه‌وه ئه‌رایان. گشت عراقیه‌یل زانن ئه‌و په‌لاماره‌یل نائنسانیه ك تویش كورده‌یل فه‌یلى هات له‌سه‌رده‌م سه‌دام دكتاتۆر ، گه‌وراترین و دڕنده‌ترین تاوان بوى دژ ئنسانیه‌ت و كوشتن وه‌جه‌م فه‌یلیه‌یل و یه‌كیگ بوى له‌و به‌رنامه‌یل پاكسازى ڕه‌گه‌زیه‌و سه‌ره‌تاى په‌لاماره‌یل جینۆساید و كوشتن وه‌كیمیاوى ك دریا له‌ملله‌ت كورد له‌كوردستان عراق و هیز فاشیست و داروده‌سه بكوشه‌گه‌ى هه‌وڵ ئه‌وه دان كورده‌یل له‌ناو بووه‌ن و نه‌یلنه‌یان له‌عراق وه‌گشت جووره ڕیگه‌یگ ك وه‌جووریگ ریشگیان له‌عراق نه‌یلیگ وه‌بى به‌زه‌یانه‌و هویچ ڕه‌حمیگ وه‌حاڵیان نه‌كرد و ئه‌وه‌ك له‌ده‌سى هات دریغى نه‌كرد.
ئه‌و به‌دڕه‌فتارى و كرده‌وه‌یل سیاسیه ك رژیم به‌عس گرته‌ى وه‌ر و مه‌شقى كرد ، ئه‌وه هویچ وه‌ختى ریكه‌فت یا سودفه نه‌وى ده‌رهه‌ق وه كورده‌یل فه‌یلى ئه‌نجامیدا له‌وه‌ختیگ وه‌ره‌و چاره‌نویسسازیگ نادیار برده‌یان وه‌بى خواردن و پووشاكیگ یا جنگیگ ك نواى سه‌ردى زمسانیان بگریگ، یا له‌شوون ئه‌وه‌ك گشت ماڵ و موڵك و داراییان له‌لیان زه‌فت كرد و ته‌نانه‌ت ئه‌و ته‌ڵاو مجه‌وهه‌راتیشه ك له‌مل ژنه‌یلیانیش بوى وه‌زوور و زووردارى له‌لیان بردنه‌ى ، به‌ڵكوو سیاسه‌ت به‌عس سیاسه‌تیگ نائنسانى ڕه‌گه‌زى بوى دژ وه كورده‌یل فه‌یلى بیتاوان رژیم به‌عس رمیاگ له‌هساو خوه‌ى جویر به‌ش شیر زانسته‌ى له‌ناونى ئه‌و سیاسه‌ته‌یل چه‌فتیه،ئه‌ویش دویاى ئه‌وه‌ك شوناسنامه‌ى عراقى و نیشتمانیه‌گه‌یان له‌لیان سه‌نده‌وه . چوینكه كورده‌یل فه‌یلى خوه‌یان وه قویلایى ستراتیجى زانستن ئه‌را هه‌رێم كوردستان ، هه‌ر له‌وه‌ر ئه‌وه‌یش هه‌ڵویست یا مه‌وقفیان دیار و ئاشكرا بوى و خاوه‌ن هه‌ق بوین و له‌هه‌مان وه‌خت پشتگیرى وه‌رده‌وام جموجویل ئازادیخواز كورد كردیان ك یه‌یش یه‌كیگ بوى له‌و هووكاره‌یله ك حكوومه‌ت به‌عس دژیان وسیا.
هووكار یا سه‌به‌ب دویه‌میش ئه‌وه بوى ، ك كورده‌یل فه‌یلى ده‌ور خاس و دیارییگ داشتن له‌سه‌ركردایه‌تیكردن حزبه‌یل نیشتمانى له‌عراق و له‌وانه‌یش حزب شیوعى عراقى و دویاى ئه‌وه‌یش ڕوى وه‌ڕوى بوینه‌وه‌یان له‌دژ كوده‌تاكه‌ره‌یل یا ئنقلابیه‌یل به‌عس له (8 شووبات ساڵ 1963) و پشتگیرى كردنیان له‌شووڕش (14ى ته‌ممووز )و ده‌سكه‌فتنه‌یلى ، بیجگه ئه‌وه‌یش پشتگیریكردنیان له زه‌عیم (عه‌بدولكه‌ریم قاسم)و شووڕشه‌گه‌ى و حوكمه نیشتمانیه‌گه‌ى، ك ئه‌وه بوى دویاخر له‌وه‌ختیگ دوباره رژیم به‌عس دژ رژیم به‌عسیش وسیان له‌شوون كوده‌تاى 17ى ته‌ممووز ساڵ 1968یش .
ئه‌یه بیجگه هووكاره‌یل ئابوورى و كوومه‌ڵایه‌تى و مه‌سه‌له‌یل تر جویر خزمه‌تكردن له‌گشت ڕوییگه‌وه ئه‌را عراق ك ئسپات عراقیبوین ئى چینه كرد له‌بنیاتناین و دروسكردن كوومه‌ڵگاى عراقى. هه‌ر له‌وه‌ر ئه‌وه‌یش حكوومه‌ت دكتاتۆرى هه‌ر له‌سه‌ره‌تاى وه‌رگرتن ده‌سڵاتى دژ ئى چینه وسیاو له‌شوون چه‌ن ساڵیگ سه‌قامگیرى ده‌سكرده له‌ناوبردن كورده‌یل فه‌یلى وه‌كوشتن و گرتن و كووچ وه‌پیكردنیان وه‌ره‌و ده‌یشت عراق ك خیزانه‌یل فره‌یگ له‌لیان وه‌ناو مین یا ئه‌ڵغاما كلكرد ئه‌را مه‌رز ئیران و ڕوڵه‌یل جایه‌ڵ جوانیانیش ده‌سگیر كردو خسته‌یانه زندان و دویاى ئه‌وه‌یش گشت جووره چه‌كیگ كیمیاوى له‌بانیان تاقیه‌و كرد له‌ناو خانگه‌یل مه‌رگ دروسكرده‌ى عه‌سكه‌رى (التصنیع العسكری).
جى داخه ك تائیسه‌یش به‌دبه‌ختى و مه‌ینه‌تى و ماڵویرانى كورده‌یل فه‌یلى هه‌ر وه‌رده‌وامه له‌شوون رمیان رژیم دكتاتۆر به‌عسیش ك هویچ كه‌سیك له‌ڕوى ئنسانیه‌ته‌وه لایگ له‌لیان نه‌كرده‌وه‌و هویچكام له‌حزبه‌یل عراقى قه‌وڵ خوه‌ى وه‌جى ناورد ئه‌را زامنكردن و هاوردنه‌وه‌ى هه‌قه‌یل هاووڵاتیبوین كورده‌یل فه‌یلى و تائیسه‌یش كارخاسیگ نه‌كردنه ك له‌وه‌رخاتر ڕه‌سین وه‌شیوه‌یگ دادپه‌روه‌رى یا عادڵانه ته‌ماشاى حاڵیان بكه‌ن و ڕیگه‌چاره‌یگ قانوونى دابنه‌ن ئه‌را هاوردنه‌وه‌ى هه‌قه‌یلیان ك وه‌ناهه‌ق له‌لیان زه‌فت كریاگه . ئمجا هه‌ر وه‌ختیگیش كیشه‌گه‌یان كه‌فیگه وه‌رده‌س وه‌رپرسه‌یل، وه‌تایبه‌ت له‌وه‌ختیگ چووگه په‌رله‌مان عراق ئاماده نین وه كرده‌وه داواكاریه‌یل كورده‌یل فه‌یلى جى وه‌جى بكه‌ن له‌هویچ لایه‌نیگه‌وه‌و نیه‌توان باس له‌ى مه‌سه‌له بكه‌ن.