عەلی‌حسێن فەیلی
ده‌ێ وه‌هار نووه و ده شوون زیاتر له 2720 ساڵ كوردی، مه‌ردمه‌گەمانه بینه‌سه په‌یڕۆو بیر و باوڕێ ك ئێژێ: كار فه‌رهه‌نگی هیچ فایده‌یێگ نەدیرێ، و له‌ێ دنیاێ ئاڵشت‌بییه، زوان كوردی هیچ ئایینده‌یه‌گ نەدیرێ! ره‌نج دڵسووزه‌ێل ئی زوانه رەنجەڕوو ئەمینێ و باسه‌یل تاریخ ئی میلله‌ته هیچ مه‌نزڵگه‌یێگ وەدی ناکا!!
راسه مه‌ردم ئی ده‌ورانه هانه شوون ئابدەیت بیین ئوو هادەێ لەێ‌وا بیژن ک نیازه‌ێلەیان فرە له ناو ئی زوان و فه‌رهه‌نگه وەدی ناکرێ وه‌لێ پرسیاری ئیمە یەسە ک ئایا ته‌نیا هە كورد بایه‌د جاران خوەێ قوربانی بكات؟ و له ناو به‌رزه‌خ بێ‌هوویه‌تی بمێنێ؟
نه‌وه‌ێل ئمڕووژمان، ئنسانه‌یلێگن ک له ناو بێ‌باوه‌ڕی وه فه‌رهه‌نگ و كه‌ڵتوورەێل زێدەکی و بوومی ئەژیین ئوو بیر لە زیانەێل بێ‌زوانی بڕینە و كارێ ئه‌ڕا تاریخ خوه‌یان ناكه‌ن و دیوار و ماڵ ئاره‌زووه‌ێلەیان ته‌نیا له ناو دنیای بغەیران، وه خه‌شت خه‌یاڵ ئەسازن! لە راسی یه تاوان و خەتای كێیه؟
نه‌ورووزێگ نوو، نیشتگەسه بان ساڵێگ كوانه و دە ناو كورده‌ماڵ، وڵاتوه‌نده‌ێلە بینەسە میرات‌ئەڵگر و سه‌رسپەرده، هاوده‌م، هاونشین و هاوسه‌فه‌ر جه‌ژنێ ک ناسنامه‌گه‌‌ێ ته‌نیا هە کریاگە وە ئاگر ئوو زوان و كه‌لتوور کوردی فه‌رامووش كریاگه. له وه‌ر چاو چه‌ند ملیۆن ئنسان كورد، رووژانه هه‌زاران وشه‌ێ ساق و ره‌سه‌ن ئه‌بنه قوربانی زوانه‌ێل بێگانه و وەداخەو کەسێگیش نییە تا ئی پرسیاری دەردناکە بپرسێ ئه‌ڕا كه‌سێ نییە شین و شیوه‌ن ئەڕا داڕووخیان ئی هەمگە میرات مەعنەوی و میژووییە بکا؟
وه‌خته‌یلێگ هەسە ک وە بوونه‌ێلێ جوور رووژ جەهانی ژن، رووژ جەهانی زاڕوو و ... ، نویسه‌رەێل و رووشنبیره‌ێلێ فرەیێگ دیریمن ک دە سەرڕێشتەێلێ تر قارەمانن باوجی له باوه‌ت ناسنامه و فه‌رهه‌نگ و زوان كزئه‌ڵهاتگ داڵگی هیچ (كاوه‌ی ئاسنگه‌رێگ) دژ وه زەحاكه‌ێل فه‌رهه‌نگ‌کوژ، ئاڵای شووڕش ئه‌ڵنەگرتگه.
كورد بیین شه‌رمه‌زاری نییه تا ناسنامه‌ی میلله‌تێگ تر ئه‌ڵگریمن و بنیمنە مل خوەمان.
وه بێ‌هوویه‌ت نه‌هاتیمنه بان ئی دنیا تا له‌یه‌و دومایش وە بێ‌‌شوناس و به‌ش‌خوریاگ بژیه‌یمن و شانازی وه زوانه‌ێل بیگانه بكه‌یمن.
چه‌واشه‌ی یه ك چه‌ن جار دژمنه‌ێلمان ژینووسایدمان كردنه، فره‌جار، یە كوردە ک خوه‌ێ چۆچشتێ ژینووساید خوه‌ێ ئه‌كا.
تا زمسان نه‌چوو وهار شوونێ ناگرێ. ئیمه میلله‌تێگیمن فێشتر له قارەمانە مردگه‌یلەمان بایه‌د هووشمان وە لای قارەمانە زینگه‌یلەێ ئی ده‌ورانه ببێ. ئه‌و زینگه‌یله ك كه‌من وه‌لێ ئه‌و خودا ها له پشتیان ك له زوان داڵگییان ئه‌وڕه‌سێ.
كه‌س نازانێ له ساڵ نوو كوردی، ئه‌وانه چه‌ن كه‌سن ك وه بوون خوه‌ش ئومید سه‌رمه‌ست ئەبن وه‌لێ بایه‌د رووژێگ ئه‌ڕا ئی قارەمانە زینگه‌یلە و سه‌ربازه‌یل شوون‌گومە دیاری بكه‌یمن جوور فورسه‌تێگ ئه‌ڕا قه‌درزانی له‌و كه‌سه‌یله ك دە ناو هاوزوانه‌ێلێ خەریوپه‌رەس وه تیشگ عشق و ئاوین هە وێنەێ فه‌رهاد دە بان كێوه‌ی بیستوون ناو كورد تاشن وە تێشە و تا ئێسە نه‌هیشتنه ک ترۆسکەێ وجاخ ئی فه‌رهه‌نگ و ناسنامه‌‌گەێ سه‌رد و سڕ و خامووش بکرێ.
وه‌هار، همیر و خوه‌شیێگ نازار ها باوه‌شێ و هه‌نای سیاسه‌ت بێ‌زوان و بێ‌هوویه‌تمان ئه‌كا، ئەتوانێ گشتمان له‌بان سفره‌ی ره‌نگین خوه‌ێ گرده‌و بكات. كورد بیین شۆناسێگه ك وه هاتن و چگن وه‌رزه‌ێلەگە ئاڵشتەو نابێ. له وهار كوردی‌پووش، هە زوان داڵگی ئەبێگە هناس برایه‌تی. فێشتر له ئەیانه‌ش، نه‌ورووز ئەبێگە پەت و ده‌رفه‌تێگ تا هاوسه‌فه‌ر ببیمن وه‌ل ئه‌وانه ك فه‌رهه‌نگ و تاریخ و كه‌ڵتوور كورد ئه‌ڕامان نوو و نووار و تازه‌وە ئەكه‌ن.