سياسيا بگونجيه‌يگ و دی ئه‌و وه‌خته حزب سياسی تيكه‌ڵ ناوه‌ڕوك كيشه‌يل ناو كوومه‌ڵگا بوود و له نزيكه‌وه ئاشنا بوود وه خواست و ئامانجه‌يل ئاينده‌يان و ئه‌وجا بازنه‌ی سياسی و حزبی به‌سياگ له‌ناو چووگ و گام وه‌ره‌و قوناغيگ سياسی تازه نه‌يگ ، ئه‌ويش وه به‌شداريكردن كه‌سه‌يل خاوه‌ن ئاست فكری و سياسی به‌رز له‌ناو پرووسه‌ی سياسی و دی وه‌ی شيوه په‌يوه‌ندی له‌ناونی ملله‌ت و حزب و سياسی بته‌وه‌و بوود له‌ڕی ئه‌و په‌يوه‌ندييشه‌وه بڕيار سياسی بته‌وتره‌و بوود وه‌تايبه‌ت بڕياره‌يل سياسی چاره‌نويسساز . چوينكه ملله‌ت بووده پشتگير بڕيار سياسی ئه‌ڕای و ئه‌رك په‌روه‌رده‌كردن ملله‌تيش كه‌فيگه بانی ، ئمجا وه‌و جووره‌ك ملله‌ت ئاشنای پرووسه‌ی سياسی و راسی سياسی كه‌ن وه‌و جووريشه ملله‌ت گام وه‌گام گويڕانكاريه‌يل سياسی ئه‌رای ده‌ركه‌فيگ و هه‌مان وه‌خت ئه‌رك خوه‌ی زانيگ و تواناو ده‌سڵات خوه‌ی ئه‌رای دياری بوود ك تا چه‌نيگ تويه‌نيگ به‌شدار بوود له گويڕيان هاوكيشه‌ی سياسی و دياريكردن هه‌قه‌يل خوه‌ی وه‌تايبه‌ت هه‌ق به‌شداربوين له ده‌سڵات ك بيگومان ئه‌و وه‌خته ملله‌ت ئه‌رك نه‌ته‌وه‌ايه‌تی خوه‌ی زانيگ و بيجگه ئه‌وه‌يش جياوازی له‌ناونی ئامانج نه‌ته‌وايه‌تی و ده‌سكه‌فت تاكه كه‌سی ئاشكرا بوود .
فره گرينگ ياموهمه ك په‌يوه‌ندی له‌ناونی ملله‌ت و حزب سياسی بته‌وه‌و بكريه‌يگ وه‌تايبه‌ت له‌وه‌خت بڕيارداين سياسی چاره‌نويسساز ، چوينكه ملله‌ت سه‌رچه‌وه‌ی دياريكردن گشت تاريفه‌يل سياسيه‌و بنه‌مايگ بته‌و ئه‌را دابينكردن رای گشتی ك به‌رزترين پله‌ی هوشياری و سياسيه . ده‌سڵات حزب سياسی يا بته‌وكردن ئه‌و ده‌سڵاته نيه‌وگه چاره‌سه‌ر بووشايی يا فراغ ناو مه‌يدان سياسی له‌ناو وڵات ، چوينكه وه‌هويچ شيوه‌يگ تاكه ده‌سڵات نيه‌تويه‌نيگ چوارچيوه‌يگ ئه‌را گشت ريه‌يل سياسی دابنه‌يگ و هه‌مان وه‌خت نه‌وين شوناسنامه‌يگ ئه‌را راسی ناونيشان سياسی وڵات و له‌وه‌رچه‌و نه‌گرتن وه‌خته‌يل سياسی له‌وه‌خت داناين پلان سياسی ئه‌را چوينيه‌تی ده‌ركردن بڕيار سياسی خوه‌ی له‌خوه‌ی بووده مايه‌ی دروسبوين فكره‌ی سياسی جياواز ك وه‌خت سياسی و خواسته‌يل ملله‌ت و ئامانجه‌يليان له‌وه‌رچه‌و نيه‌گريگ . شايه‌ت له‌وه‌ختيگ تر سياسی هه‌مان فكره‌ی سياسی جياواز خزمه‌ت بڕه‌سنيگه پرووسه‌ی ديموكراسی ، وه‌لی له‌وه‌خت نه‌وين ده‌سڵات ملله‌ت و سه‌ختی مه‌يدان سياسی ، دروسبوين فكره‌ی سياسی جياواز مايه‌ی بووشايی ناو مه‌يدانه نه‌ك هيز و به‌رنامه‌ی فكره‌ی سياسی تازه ، ئی كاريشه بووده مايه‌ی شيويان بڕيار سياسی و زه‌ره‌د ڕه‌ساننيان وه ئامانجه‌يل ، چوينكه هه‌ر فكره‌يگ سياسی ناديار و دروسبوينی له‌وه‌خت سياسی سه‌ختيگ ته‌نيا بووده مايه‌ی جموجويليگ فكری له‌ناو ملله‌ت . بيگومان فره‌جار باس له‌كيشمه‌كيش حزبی كريه‌يگ ، ئمجا ئيمه‌يش بايه‌سه ئه‌وه بزانيم ك هه‌ر وه‌ختيگ سياسی و هه‌ر پله‌يگ له پله‌يل ديموكراسيه‌ت كيشمه‌كيش تايبه‌ت خوه‌ی ديريگ ، وه‌لی كام جوور له‌و كيشمه‌كيشه خزمه‌ت ره‌سنيگه خواسته‌يل ملله‌ت ؟ له‌يرا ملله‌ت فه‌رامووش كريه‌يگ له به‌شداربوين له وه‌ڕيه‌وبردن وڵات و هه‌مان وه‌خت زه‌ره‌د ره‌سنيگه حزب سياسی ، چوينكه وجوود ملله‌ت سه‌رچه‌وه‌ی پيشكه‌فتن به‌رنامه‌ی حزب سياسيه .