شەفەق نیوز/ کەسیگ ناسیار یا هونەری کەم هەس، ک بوودە خاوەن ئی هەمکەی رێز و چالاکیە، چ لە عراق یا لە گشت ناوچەگە، جوور ئەوە ک مۆسیقار کورد فەیلی نەسیر شەممە ک هەر وەی نزیکە خەڵات نوویگ وەرگرد، تا بکەفێدە بان شانازیه‌گانی.
فرە نییە ئەگەر بووشیمن ک ناو نەسیر شەممە، خوەی ئەرزش و گرانی دەێدە هەر خەڵاتیگ، یا پۆستیگ یا فیستیڤاڵیگ، تەنانەت بەشداریەگانی لە بۆنە مۆسیقاییەگان رەسینە رادەیگ ک ژمارە نێکریەن.
ئەرا عراق و لوبنان و فەلەستین، و ئەرا مێژوو و هونەر و ئاشتی و دووسی و ئاوارەگان و هەژاران ساز خوەی ژەنێد، و عوودە شازەگەی لە وڵات تا وڵات و لە پایتەختەگان هەڵگرد، و لە فیستیڤاڵیگ عەرەوی تا فیستیڤاڵیگ ئۆروپی وەگەرد خوەیەو هەڵگرد، وپەیامەیل مۆسیقایی خوەی پێشکەش کرد.
لە تەشرین یەکەم گوزەیشتە، لە چەوپێکەفتنیگ تەلەفزیۆنی وت: مۆسیقا کەشخەیی نییە، ک ئەگەر کەشخەیی بویاتاد وەنە لە سەردەمەیل بابل تا ئمڕوو لە کلیسە و پەرستگایل و لە گشت شوونەیلیگ و مووەشحە ئاینی و پەیغەمبەریەگان نەوی.
مۆیسقا، لە لای نەسیر شەممە، خوەی خوازینیگ مرۆییە، و لەوەر نەوین هووماکرەی مۆسیقا و هونەر لە مەکتەوەگان لە عراق، ئمروو ئی نەوەی گەنجە گوما بوینە، چوونکە شانۆ و شیوەکاری لە بەرنامەیل وەزارەت پەروەردە نەمەن.
ئەرا وە باس لە ئەزموون خوەی کەێ ک چوین لە مه‌دره‌سه‌ێ بنەڕەتی هووکارەی مۆسیقا ژەنین بوی، و چوین کەسایەتی مێژووی عوتێل لە قۆناغ بنەڕەتی و ناوەندی ئەکتەر کرد، و تیش؛ بایەدە ئەوە گشتی باێدەو، بنووڕه گورانیەگان رەسینە چە! بنووڕە مۆسیقا و بی تامیەگەی لە عراق چەنی داوەزیا ! بنووڕە ئاست قسەگان و ئاست تۆمارەگان، ئەیە مەترسیدارترین چشتە.
چوونکە باوەڕ وە گرنگی مۆسیقا لە ژیان گەلەگان و گەشەکردنی دیرێد، نەسیر داوای دووارە خاسەوکردن و ئاوەدانکردنەوەی پەیمانگای خوەنەواری ئاوازی لە بەغداد کەێد، و هاتنەوەی مەکتەو مۆسیقا و بالێه هەکاتی هەفتاگان.
وهەمیش ئووشێد: وە شەوو رووژیگ یا و پرتەی چەویگ کۆمەڵگایگ بینا نێکریەێد، وەلی لەلای کەمەو بایەدە وەی کارە دەس وەپی بکەیمن.
زانریاگە ک نەسیر شەممە، خوەی کورد فەیلیە، لە ساڵ ١٩٦٣ لە شار کوت لەداڵگ بویە، خوەنستن زانکۆ لە پەیمانگای خوەنستن مۆسیقایی لە بەغداد لە ساڵ ١٩٨٧ تەواو کردگە، ئیجا بویە پسپۆڕ عوود ژەنین، وەلی خوەی و عوودەگەی و تواناگانی لەدەورگرد جهان هەڵگرد، تا مۆسیقای عوود بڵاو بکەێد، و یەکەم دەرچگنی لە ئاست جهان لە ئاهەنگیگ لە فەڕەنسا لە ساڵ ١٩٨٥ بوی، و یەکەم ئاهەنگ عراقی لە خود ساڵەگە بوی، و یەکەم گەردین دەیشتەکیی لە زەنحیرەیگ لە ئاهەنگەیل بوی، ک وەگەرد هونەرمەن گەورا مونیر بەشیر لە ئەڵمانیا ئیجا وەرەو سویسرا و یونان بوی.
شوون داهێنان بەنجەگانی چشت نوویگ لە جهان مۆسیقا دروس کرد، ک لە ساڵ ١٩٨٦ راگەیان ئەنجامدان عوود هەیشت وەتەری لەبنەمای بۆچوونەیل فارابی زانای گەورای وەرجە هەزار ساڵ.
بەڵکم دامەزرانن چالاکیەگانی لە ساڵ ١٩٩٩ بوی، هەنای ماڵ عوود عەرەوی لە میسر دامەزران، ئیجا ماڵیگ هاوشیوە لە ئەبو زەبی و لە قوستەنتینیە لە جەزائیر و لە شار ئیسکەندەریەی میسری، و لە گشت جوولەی گورج مۆسیقایی، نەسیر شەممە خاوەن شوون پەنجەیلیگ سووفی بوی، و مۆسیقا نزیک وە شعرەو کرد، و لە کارەیل گەوراگان جوور سەیاب و دەرویش و دەنقەل و زەیدان و توقان و لەمیعە عەباس و ئۆدنیس سوودمەن بوی، وهەمیش لە یەکیگ لە ئاهەنگەیلی رێزلێنان موزەفەر نواب کرد.
بیجگە بەرهەمە تایبتەگانی ک ئاوازنووس و بەرهەمیان کرد، و وەپیان گەردیە ناوچەیل عەرەوی و ئوروپا و ئەمریکا، هەمیش نەسیر شەممە ئه‌را بڕیگ لە کارەیل شانۆ و زەنجیرە فیلم دیکۆمینتی ئاواز دانا، و هاوکاری لە کارەیل فرەیگ کرد ئەرا ئێزگە و تەلەفزیۆن چ لە عراق یا لە دەیشت، و ئەو مۆسیقایە ک وەناونشان «عامریە» بوی، دەنگ گەورایگ لە چینە مۆسیقاییەگە دارەو، هەنای لە گواستنەوەی وێنەیگ لە زیانەیل عراقیەگان لە ژیر سزاگان ئەرا جهان سەرکەفت و جەنگەگەی ساڵ ١٩٩١ ک سەدان لە مەدەنیەگان لەناو شوون حه‌شار عامریە وە گورزیگ ئەمریکی کوشیان.
لوبنان هەمیشە لە یاد و گرنگی نەسیر شەممە بوی، لە پەلامار ئیسرائیل لە ساڵ ٢٠٠٦ لەبان لوبنان، ئاهەنگیگ وەناونشان (لوبنان بینا کەێد و بەرزەو بوود) ،و هەمیش دویای تەقینەوەگەی بەندەر بەیروت لە ئاب ٢٠٢٠ ، لە ئاهەنگیگ «ئۆنلاین» ئەرا پشتگیریکردن و هاوکاری گردەوکردن ئەرا رزگارکرن قوربانیەیل لوبنان بەشدار بوی.
و لەو مەوقە لەبان ماڵپەر خوەی لە فەیسبووک نووسان: جوور عراقییگ چەوەڕی کەێد وڵاتەگەی لە ژان و خەفەتەیل هەڵسێد، هەمیشە نووڕمە لوبنان جوور بەڵگەی گەورایگ ئەرا ئومید، لە گشت جاریگ باوەش کەێدە ژانەیلی و دووارە جوور عەنقا زنیەو بوود، لوبنان ک هەمیشە ئومید پەخشیادە گشتمان، ئیسە باوەش کەیمنە زەخمەگەی و دەس دەسمیەتی ئەرای دریژەو کەیمن، و وزەی ژیان وەپیمان دەێد و وەیەکەو وەهێزەو بویمن، لوبنان، سڵاو و سەردی لە ئیمە ئەرا تو ئه‌ی وڵات جوانی.
نەسیر شەممە خەڵاتەیل بی ژمارە لە خەڵاتەیل ڕێزلێنان ئەرا کار و بەشداریە هونەریەگانی وەرگرد، هەر لە عراق تا میسر لە مەغریب و هەمیش لە ئۆروپا.
لە ساڵ ٢٠١٧ یونیسکۆ پۆست هونەرمەن یونسکو ئەرا ئاشتی وەپی دا، ک خوەی پۆستیگ شەرەفیە تەنیا ئەرا دوو ساڵ دریەێد، بەڵکم رێکخراوەگە لە ساڵ ٢٠٢٠ لە پەیمانەیل خوەی دەرچگ، ک ئی پۆست شانازیانە ئەرا دوو ساڵ تر نووەو کرد، ئەوەیش جوور رێزگردنیگ ئەرا پابەندیی وە پشتگیریکردن پەروەردەی مۆسیقایی ئەرا گەنجەیل لە عراق و دەوڵەتەیلیگ تر، و ئەو تەقەلایل فرەیە دا ئەرا بڵاوکردن ئاشتی لە بوونه‌یل مۆسیقایی، و پابەندیی وە بنەما و ئامانجەیل رێکخراوەگە.
لە ساڵیاد شۆڕش تەشرین لە عراق، نەسیر شەممە لەبان فەیسبووک نووسان: گشت جاریگ خوازم تەنیا لە باوەت مۆسیقا بنووسم، بەڵکم نووڕم ک وەگەرد خەوەگانم وەرەو ئەو چشتەیلە چم ک هویرم بردنە لە باوانم و عراقم و ئەوەگ سەرقاڵیان کردگە، قەت هەست نەکردمە ک مۆسیقا جیوازە لە خەفەتەیل مەردم، ئیسه یەکەم ساڵیاد شۆڕش تەشرین عراقە، ئی شۆڕشە ئومید بیناکردن عراق نوویگ پێشکەشمان کرد، و هیشت هەست بکەیمن ک سوو رەنگینترە، دڵمان ودەنگمان هانە گەرد ئیوەی گەنجەیل عراق، هەر وە ئاشتەوایی ونیشتمانی مینێد.
جوور تاجیگ ئەرا داهێنانەگانی، نەسیر شەممە ساڵە نووەگەی لە ٢٠٢١/١/٧ وە خەڵات «کەسایەتی ئمساڵ» ک خاوەن فرەترین کاریگەریە لە جهان دەسکردە پی، ک رێکخراو ناودەوڵەتی هۆڵەندی ئەرا ئازادی ومقەیەتی ماف مرۆڤ و ئاشتی جهانی پێشکەشی كرد .
شەممە، ک جهانەگە گەردی و خەڵاتەیلی وەرگرد، قەت بنچینەی خوەی لە هویرەو نەورد، ک نووڕیدە پی، دوێەکە وە دڵنگ فلکلۆری نەتەوەیی خوەی لە خانەقین و بەرنامەیگ تایبەت ئەرا ئەو شارە راگەینێد ک وەپی وت: باوگم خانەقینیە و داڵگم خەڵک کوتە، و لە بەغداد گەورا بویمە، هەمیش وەو جوورە وه‌ت هەنای دەسکردە ئاهەنگە گەوراگەی له (شارەیل نێرگز) لە قەڵای مێژوویی هەولێر