شه‌فه‌ق نيوز/ له ناونى ماويگ و ماوه‌يگ تر بڕيگ له كورده‌يل ئاشكراێ دامه‌زرانن ريكخرياگ و كۆمه‌ڵه‌و جمشته‌يل سياسى تايبه‌ت وه‌خوه‌يان ئه‌كه‌ن له‌وه‌ر هه‌ڵسيان وه ئه‌ركيگ رزه‌يليان ريك بخه‌ێد و په‌كده‌نگ بوون ئه‌را وه‌رگرى له مافه‌يل و نوێنه‌رايه‌تييان له گشت شوون و بواره‌يل جوور باقى پيكهاته‌يل و چينه‌يل تر كۆمه‌ڵگاێ عراقى ك تائيسه تواێ ئه‌وه نه‌ياشتنه جاده‌ێ فه‌يلى بخه‌نه پاڵ خوه‌يان، به‌ڵكوو ده‌سميه‌تيش بوينه ئه‌را چويچان و زيايكردن كه‌لين ناونيان له‌بان بنه‌ماێ شار و هووز وه چه‌واشه‌ێ توانايان له وه ته‌كوين شيوه‌ێ خراويگ له وه‌رپرسێگ له‌وه‌ر وه‌رگرێ نه‌كردن له وه‌زڵوميه‌ت رووڵه‌يل پيكهاته‌گه‌يان و ره‌سانن ده‌نگه‌يليان ئه‌را ده‌زگايه‌يل تايبه‌تمه‌ند ك يه‌يش بويه هووكار نه‌وين وجووديان وه مه‌رام له شماره‌يگ له ريكخرياگه‌يل و ئاخرينيانيش كومسيۆن مافه‌يل ئاده‌ميزاد، يه‌يش له وه‌ختيگ ك كورده‌يل فه‌يلى رۆڵ خاسيگ كۆمه‌لايه‌تى و رووشنهويرى و سياسى داشتن له ساڵه‌يل سى و چله‌يل سه‌ده‌ێ گوزه‌يشت و بڕيگ بازرگان دامه‌زران وه بوونه‌ێ ئه‌وه‌گ نوخبه‌يگ له كورده‌يل فه‌يلى هيز ئابوورێ وه‌رچه‌ويگ داشتن له بوار بازرگانى وه‌ل رووشنهويره‌يليگ له هووزه‌يل جياجياو تايفه‌يل گه‌ورا و بويچگ و له‌وانيش حاجى ئه‌حمه‌د موسلم ئه‌حمه‌دى "دامه‌زرنه‌ر حسه‌ينيه‌ى ئه‌حمه‌دى له باب شێخ و حسيه‌نيه‌ى كورده‌يل فه‌يلى له كه‌ربه‌لا"ك سه‌ر وه هووز قه‌يتويله‌و دوياێ ئه‌وه‌يش حاجى ناوخاس موراد له هووز ماڵيمان و حاجى شوكر محه‌مه‌د ره‌زا و حاجى محه‌مه‌د شيره و ئبراهيم بشقه وه‌ڕيه‌وبه‌ر دارايى و موحاسبه و حاجى جاسم نه‌ريمان و حاجى مه‌حمود نه‌ريمان له‌ساڵ 1946و داواكارييگييش له‌لايه‌ن ره‌حمه‌تى حاجى عه‌لى حه‌يده‌ر پيشكه‌ش كريا وه‌ڕيه‌وبه‌رايه‌تى مه‌عارف ئه‌و سه‌رده‌مه ئه‌را وازكردن خوه‌ندنگاو دوياێ ره‌سين كتاوه‌گه خوه‌ندنگايگ ئسووڵى واز بوى وه گووره‌ێ ياساێ په‌روه‌ده‌يى وه ته‌مويل زاتى و به‌خشين جياجيا وه ئاشكراو جارجاريگيش وه نهێنى له‌لايه‌ن بازرگانه‌يل كورد و به‌خشينيگيش له‌لايه‌ن ده‌وڵه‌مه‌نه‌يل و له كرايه‌ێ خوه‌ندكاره‌يل دارنده ئه‌را دو مه‌وسم وه‌ناو(كۆمه‌ڵه‌ێ خوه‌ندنگايه‌يل فه‌يلى)و خوه‌ندنگاێ سه‌ره‌تاييش دامه‌زريا و دوياێ ئه‌وه‌يش خوه‌ندنگاێ ناوه‌ندێ ئه‌هلى فه‌يلى له‌ساڵ 1958 و مامۆستا مهدى سه‌ى خان جوور يه‌كه‌مين وه‌ڕيه‌وبه‌ريگ ئه‌را دامه‌زرياو كه‌سه‌يل تريش به‌شدارێ وه‌ليانا كردن و هه‌وڵ چاره‌سه‌ر كيشه‌يل كۆمه‌ڵايه‌ى دان ك هه‌ر وه‌ختيگ روێ بياتاد له‌ناونى تاكه‌يل پيكهاته‌گه له به‌غدا و ئه‌را كه‌سه‌يل تريش له فه‌قيره‌يل جوور كرايه‌ێ خوه‌نين وه‌بى جياوازى.
ده‌سه‌ێ خوه‌نين و ئداره‌ێ مه‌دره‌سى له‌يانه پيكهات جوور: مامۆستا مهدى سه‌ى خان ماڵيمان ئه‌را وه‌ڕيه‌وبه‌ر و سه‌عيد شابو مه‌سيحى مامۆستائه‌را سروود و مۆسيقا و عگاب شاهين مامۆستاێ زووان عه‌ره‌بى و باقر ئه‌لوه‌عد مامۆستاێ هويركارى و شه‌هاب ئه‌حمه‌د حسێن(مه‌نيجه)عه‌لێ شيروان مامۆستاێ زووان ئنگليزى و ئه‌را ماوه‌يگيش وه‌ڕيه‌وبه‌ر و عه‌بدولئه‌مير سه‌عداوى مامۆستاێ وه‌رزش و عه‌بدوله‌تيف حسێن مامۆستاێ زانستيه‌يل ئايينى و زووان عه‌ره‌بى و مه‌حمود حجازى مامۆستاى زانستيه‌يل و ته‌ندروسى و وه‌ڕيه‌وبه‌ره‌يل تر جوور حسێن سه‌يوانى و ئاخرينيانيش سه‌لمان روسته‌م وه‌رجه ئه‌وه‌گ حكومه‌ت به‌عس ده‌س بگرێده بانى و بخاده‌ێ بان وزاره‌ت په‌روه‌رده وه‌ل گشت خوه‌ندنگايه‌يل تر ئه‌هلى و لاوردن ده‌زگايه‌يل رووشنهويرى له وه‌خت نه‌وه‌يليگ له زانايه‌يل و رووشنهويره‌يل له ساڵه‌يل گوزه‌يشت.
مه‌ردمان فريه‌يگ له كورد و عه‌ره‌ب و توركمان و مه‌سيحى له‌و خوه‌ندنگايه‌يله ته‌خه‌ڕوج كردنه‌و به‌شدارێ كردنه له ژيان گشتى له گشت بواره‌يل و له‌وانه‌يش بواره‌يل ئايينى له حسه‌ينيه‌يل له ناوچه‌يل جياجياى عراق و له به‌غدا و حله‌و كه‌ربه‌لا و نه‌جه‌ف پيرووز و به‌سره و كووت و يانه‌يل وه‌زرشى جوور يانه‌ێ وه‌رزشى فه‌يلى ك گه‌ورا وه‌رزشه‌يل گرته خوه‌ێ و نوێنه‌رايه‌تى عراق كردن له مه‌يدانه‌يل جه‌هانى جياجياو شماره‌يگيش له‌ليان له ره‌باع ده‌ركه‌فت و له‌وانه‌يش عه‌بدولواحد عه‌زيز و بيجگه ئه‌وه‌يش له تووپان جوور جه‌لال عه‌بدولڕه‌حمان گۆڵچى له تيم نيشتمانى عراقى و ئه‌نوه‌ر موراد و ره‌حمه‌تى نوعمان موراد و نه‌زار ئه‌شره‌ف، وه‌ل ئه‌وه‌يشا وازيزانه‌يليگ جوور شاكر عه‌لى وازيزان يانه‌ێ ته‌له‌به و سه‌لام شاكر كوڕێ له نه‌وه‌يل تازه و هه‌ردوگ برا مه‌حمود ئه‌سه‌د و سه‌مه‌د ئه‌سه‌د.
وه‌ل ئه‌وه‌يشا خاسترين مامۆستايه‌يل له خوه‌ندنگايه‌يل فه‌يلى ده‌رس دان له نه‌ته‌وه‌و تايفه‌يل جياجياێ عراقى وه هه‌وڵ و مقه‌يه‌تى خاسيگه‌و، له مه‌سه‌له‌ێ رووشنهويرييش نه‌بايه‌د ناو پرۆفيسۆر كامل حه‌سه‌ن ئه‌لبه‌سير زاناێ زووانگه‌ر و عه‌بدولمه‌جيد لوتفى ئه‌ديب و دكتۆر عه‌لى باباخان و زاهد محه‌مه‌د نويسه‌ر و حسێن مه‌ردان و له بوار پزيشكييش دكتۆر جه‌مال موراد و دكتۆر جه‌عفه‌ر محه‌مه‌د كه‌ريم و دكتۆر شهاب ئه‌حمه‌د عه‌زيز، وه‌ل ئه‌وه‌يشا شاعر بورهان شاوى و شاعر گه‌ورا جه‌ميل سدقى زه‌هاوى و حكايه‌تنويس عه‌بدولمه‌جيد لوتفى، ك بيگومان له‌يوا بنيات و گامه‌يليگ هه‌وه‌جه وه ستوين بنه‌ڕه‌تى ديرێد ئه‌را سه‌ركردايه‌تى ئى پيكهاته له‌وه‌ر بردنى وه‌ره‌و ده‌يشت ئه‌مان ك هيمان ئى نه‌ته‌وه ئه‌رايان گه‌ردن له‌ى حاڵ حازره وه‌ل گشت ريز و حورمه‌تم ئه‌را هه‌وڵه‌يل فريه‌ێ تاك ك شانازێ وه‌پيان ئه‌كه‌يم و وه‌بى ده‌نگ كار ئه‌كه‌ن.
بيگومان سه‌ركردايه‌تى هه‌وڵيگه ئه‌را كاريگه‌رێ له‌بان مه‌ردم ده‌ورگرد و رينماييكردنيان ئه‌را جيوه‌جيكردن ئامانج خواست و ره‌سين ئه‌را ئامانج دياريكرياێ وه حكمه‌ت و ئنفتاح وه‌رده‌وام له‌بان مه‌ردم و ره‌سين وه‌ليانا ئه‌را فامستن كه‌سه‌يل تر، وه‌ل ئه‌وه‌يشا سه‌ركرده‌يليگ هه‌ن سفه‌ت سه‌ركرده‌يى ديرن.
له ده‌سپيشخه‌رێ ئه‌را ريكخستن بڕيگ له كه‌سه‌يل له‌وه‌ر وه‌ده‌سهاوردن ئامانجيگ دياريكرياێ، بيگومان خراوێ و هه‌ڵه‌يليگ هه‌س ك ته‌نيا ده‌رسه‌يليگن ئه‌را نه‌فوره‌رگرتن له‌لى، ئمجا كار خوه‌يبه‌خشێ ئه‌را هه‌ر مه‌رمانيگ و سه‌ركرده‌ێ كارايش هه‌ر بايه‌سه له‌وه‌ر جيوه‌جيكردن ئاانج بدێ ك نه‌مته‌يل جياجيايگ بزانيد له سفه‌ت سه‌ركردايه‌تى ك چوين و كه‌ێ جيوه‌جى كاره‌يلى بكا. سه‌ركرده ئايه‌ميگه داهێنه‌ر ك وه ڕيه‌يل تازه‌يگ ئه‌ياده كاره‌و له‌وه‌ر ئه‌وه‌گ كار له‌بان خاسه‌وكردن كار و ئاڵشتكردن ريڕه‌و ئاكامه‌يل بكه‌ن وه‌ره‌و خاستر، مامڵه‌كردن وه نه‌رمى و دانايى له چاره‌سه‌ر كيشه‌يل ك شايه‌ت بايده تويش ئاده‌ميزاد هه‌وه‌جه وه هه‌وڵ خاس ديرێد، چوينكه ئه‌گه‌ر شيواز تويڕه‌و و غه‌زه‌و ئه‌راێ گيريا وه‌ر ئه‌وه مه‌ردمان تر فكره‌ێ خراو له‌بانى وه‌رئه‌گرن و كاريگه‌رێ خراو له ده‌روين كه‌سه‌يل تر هيليده جى و له‌يوا ئه‌كا مه‌ردمان تر له‌لى بهه‌يوان.
سه‌ركرده‌ێ سهركهفتگ ئه‌وه‌سه ك ئازايه‌تى خوه‌ێ ده‌رئه‌خا له داناين و ئاماده‌كردن پلان و له‌ڕێ جيوه‌جيكردنى ده‌گمه‌نه له خستن رووح حه‌ماسه‌ت له‌لاى مه‌ردمان تر وه‌و مه‌رجه وه‌ى سفته‌يل بدێ:- ديد رووشنهويرى، هيز كاريگه‌ر له مه‌ردمان تر، دقه‌ت خواست له ريكخستن، ئازايه‌تى له وجوود له‌ناو كۆمه‌ڵگا، ئيراده له كار، پابه‌ندێ له ره‌وشت، پابه‌ندى وه نه‌خشه‌كيشان به‌رنامه‌يى، باوه‌ڕ وه كار و يه‌كخستن هه‌وڵه‌يل، وه‌ل وه‌كارهاوردن فيشترين هه‌وڵيگ ئه‌را جيوه‌جيكردن ئامانجه‌يل خواست. سه‌ركردايه‌تى سهركهفتگ پشت وه ئغراكردن كاددى جوور مووچه‌ێ فريه ناوه‌سێد و پشت وه بار خاس له كار ناوه‌سێد، به‌ڵكوو پشت وه ماوه‌ێ ته‌حفيز ئه‌وه‌سێد له كار له‌وه‌ر وه‌كارهاوردن خاسترين تواناێ وزه‌يگ ئه‌را چاره‌سه‌ر ئه‌و گرفته‌يله ك ئه‌ياده نواێ كار.
عه‌بدولخالق ئه‌لفه‌لاح