شەفەق نیوز/ فەیلەسوف ئەڵمانی یەکیگە لە گرنگترین بیرمەنەیل ئەوروپی، لەناوەین ساڵەیل ( 1724 - 1804 ) زندگی کردیە، خاوەن چەندین کتاوە لە مژارەیل ( بیرکاری ، دینامیک ، جەهانناسی ).
لەدویای روی کەێدە مژار فەلسەفەلە لە کۆتایەگان سەدەی هەژدەیەم کتاو گرنگ( میتافیزیک ئەخلاق )بڵاوکەێد .
لە نێوان ساڵانی ( 1724 - 1804 ) دا ژیاوە .
بڕیگ لە وتە جوانەگانی:
ـ وە جویریک بە، بتوەنید وە گشت کەسیگ بوشید جویر من بە.
ـ بایەت ئاکار وەبان هونەرمدەسەڵات بگرێد.
ـ شیرینترین ئەنجام هویردبینی و رێکوپێکی، سەرکەفتنە.
ـ باوەڕ وە خودا بارن چوینکە ئیوە هەوەجە وە ئەو باوەڕە کەن.
ـ خاڵ جیاوازی ناوەین ئایەمەیل لەشی نییە، بەڵکم دەروینیانە.
ـ لە دونیا دوو چشت فرە جوانن، ئاسمانیگ پڕ ئاساڕە و ویژدانیگ ئاسوودە.
ـ ئەگەر ئارەزوو و خەفتن لە ئایەم بسینریەد، بوودە بی چارەترین زیندەوەر بان زەوی.