شەفەق نیوز/ مەردم خەویان زڕیەێد لەوەر پرخە، ک توێژینەوەی نوویگ ئاشکرا کەێد ک کەم خەفتنی شەوانە هاتێ فشار خوین و چەن بیمارییگ زیای بکەێد، و وەختەیل فرەیگ پرخە ئەوە دروس کەێد، ئەراوە گرنگە چارەیگ ئەرا ئی گیچەڵە پەیا بوود، تا خەفتن ئارامیگ بکەێ.

پسپۆڕەیل لە دەرمانخانەی "لويدز" وتن: نیمەی مەردمەگە وە زوور خەو وەدەسیان کەفێد، ک کەفنە رخ جەڵتەی مەغز و شکست دڵ و بیماری دەمار.

جەمیس ویلسون پسپۆڕ خەفتن لەباوەت هوکارەیل پرخە ئویشێد: 

هاتێ کارەگە پەیوەندی وە دەمچەو و ملمان بیاشتاد، یا چاخی، وەتایبەت ئەگەر روین لە دەور مل گردەو بوود.

شایەت تەنگی قوڕگ لەوەر تویشهاتن وە ڤایرۆس یا هەسیاری بوود.

هەمیش شایەت لەوەر خوەراک سویەر یا نووسین مەی بوود.

شایەت خەفتن لەبان پشتیش پرخە دروس بکەێد.

هەمیش هاتێ گووشت مەڵاژگ فرە گەورە بوود، یا لەوەر شیوەی زوان، یا شکیان لویت.

ویلسون وتیش: ئەگەر دەنگەگە جویر تاسیانە بوود زیاتر لە دەنگ پرخە، هاتێ ئەوە نیشانەی شیواشیو خەفتن رخبەریگ بوود ک وەپی ئویشن «وسیان هەناسە مەوقەی خەفتن».

و ئی کارە کاریگەری بەدیگ لەبان لەش دیرێد، جویر بیماریەیل دڵ، جەڵتەی مەغز، و لە مەوقەیل دەگمەنیگ رەسێدە مردن.

ئایا پرخە وەسیەێدەو؟

ویلسون ئویشێد: ئەگەر بزانێ ئەرا پرخە کەێ، توەنێ چارەسەری بکەێ.

ئەو پسپۆڕە ئەرا رووژنامەی «سەن» بەریتانی وت: فرە لە ئامیرەیل، جویر ئەوانەگ تەزیان کارەبای کەمیگ دەرکەن، ئەگەر مەوقەی پرخە وەکاری بارێ توەنێد بیلێد شیوەی خەفتند ئاڵشت بکەێ، وەلی فرە کارگەر نییە.

ویلسون وتیش: خاسترین شیوە ئەرا نواگردن پرخە ئەوەسە ک شیوەی ژیان ئاڵشت بکەێ،  ئەوەیش وە داوەزین کیش لەش، و کەمکردن نووشین مەی، و لەی باوەتە ٥ تەمە پیشکەش کرد: 

وەرجە خەفتن، سەرنیاگەد بکە ئیسفەنج

ئەگەر هەسیاری پرخە ئەراد دروس کەێد، ژینگە خەفتند ئاڵشت بکە لەو چشتەیلە ک هەسیاری هیز دەن، تا بتوەنێ خەفتن ئارامیگ بکەێ.

زەیت

یەک کەوچک لە روین زەیتوون وەرجە خەفتن پرخە کەمەو کەێد، ئەگەر خوەراک تفتیگ خواردیدە یا مەی نووشێدە.

لە ساڵ ٢٠٠٦ توێژینەوەیگ ئاشکرا کرد ک ژەنین "ديدگيريدو" ک ئامیریگە مۆسیقی ئۆسترالی پف کریەێد ناوی، پرخە کەمەو کەێد.

و یەیشە نشانەیگە ئەرا خاسی گووشگردن لە مۆسیقا وەرجە خەفتن.

رشینەر لویت

رشینەر لویت هەناسە لە لویت ئاسانەو کەێد، و لە پرخە کەمەو کەێد و سوود تەندروسی دیرێد.

شیوەی خەفتن

فرە جار خەفتن لەبان پشت بوودە هوکار پرخە، و خاسترین خەفتن ئەگەر سەرنیا وە درویژی لەش لە شاند بوود و وەلاوە بخەفێ.