شەفەق نیوز/ لە ڤیستواڵیگ ساڵانە، لە شار بونیۆل لە هەرێم ڤالێنسیا، خوەرهەڵات ئیسپانیا، مەردم گردنە وەر تەماتە، ئەوەیش دویای دوو ساڵ لە نەمان ئی ڤیستواڵە، لەوەر پەتای کۆڕۆنا، ک ئمساڵ وەگەرد قەیران خوەراک جەهانی، زیاتر کەفتە وەر رەخنە.

هەرچەن ئەڵاجەویە، و هەمیش هەنەکیە، باوجی ئی ڤیستواڵە ئەڵاجەوترینیان نییە، ک فرە لە ڤیستواڵەیل ساڵانە  لە بڕیگ لە دەوڵەتەیل جەهان ئەنجام دریەن، ک وە ڤیستواڵەیل ئەڵاجەوی دریەنە قەڵەم.

هەزاران کەس لەبان سۆشیال میدیا هەزاران وینەی ئیسپانیەیل بڵاو کردن، هەنای لەناوڕاس جادەیل وەناو تەماتە وئاو تەماتە پلگیانە، و ئەرا یەک وەشنن، ک نزیکەی ٢٠ هەزار کەس خوەیان وەناو تەماتە پلانن.

وە ناونیشان "La Tomatina" (تەماتەی ئیسپانی) ئەو پارچە ڤیدیۆەیلە لەبان تویتەر بڵاو بوین، و بڕیگ وەوە خوەشهاڵ بوین، و بڕیگیش رەخنە و گلەیی خوەیان نشان دان، ک لەی مەوقە ک سەدان مەلیۆن کەس لە جەهان وەرسگی لە قەیران خوەراک کیشن.

هەزاران لەو مەردمە نزیکەی  ١٣٠ تەن تەماتە ئەرا یەکتری وەشانن، ئەوەیش لە ٧٥مین چاپ ئی ڤیستواڵە.

ڕیشەی ئی ڤیستواڵەیلە چوودەو ئەرا ساڵ ١٩٤٥ ، ک خەڵک ئاوایەیل تەماتە وە هەڕمەکی وەشاننە، و لە سەردەم دیکتاتۆری ژەنیڕاڵ  فرانسیسکۆ فرانکۆ قەیەغە کریا، و دویایی گلەو خوارد، وبویە کاریگ جەماوەری.

لەبان ئەوەیش، لەی ڤیستواڵە ئەڵاجویتر هەس لە جەهان:

ڤیستواڵ خەڕگ لە کۆریای باشوور

ئەوەیش بڕیگ رەفتارە وەگەرد خەڕگ، جویر زووران ناو خەڕک، و دەوکردن، وحەمام، و چەن چالاکییگ وەگەرد بڕیگ لە هەسارەیل کی بۆب ک لە کۆریای باشوور وەناوبانگە.

ڤیستواڵ هۆلی لە هندستان

ئەوەیش ڤیستواڵیگ هیندۆسی کۆنەیگە، ک هەمیش وەناو ڤیستواڵ وەهار یا ڤیستواڵ رەنگەیل ناسیاگە، و دانیشتگەیل هندستان و نیبال و چەن وڵاتیگ هاوسایان لە وەهار مانگ ئادار ئاهەنگ کەن.

ئەو ڤیستواڵە تا ماوەی دوو رووژ وەردەوام بوود، و ئاسمان لە یەکەم رووژ وە ئاگر رووشن کریەێد، و ئەرا دویەم رووژی جادەیل ڕەنگاوڕەنگ کریەن.

ڤیستواڵ میوانی مەیمون لە تایلەند

لە تایلەند لە پارێزگای لوبوری، میژوو درویژیگ لە مەیمون پەرەسی هەس، و ئویشن شاە هانومان مەیمون دەسمیەتی شازادەی پیرووز لە راما دایە لە رزگارکردن ژنەگەی لە چنگ یەکیگ لە شەیتانەیل.

هیمان پیرووزکردن مەیمون تا ئمڕوو باوە، ک گەشتیارەیل فرەیگ وەخوەی کیشێد، و ساڵانە ئاهەنگ مەیمون لە پەرستگای "فرا برانگ سام یوت" کریەێد، لە دویاترین یەکشەممە لە تەشرین دویەم.

مەردمەگە لەو ئاهەنگە بەرگ مەیمون پووشن، ودەسکەنە سەما، ئیجا خواردن وە زیاتر لە ٥٠٠ مەیمون دەن، تا میوانیەگە رەسێدە نزیکەی دوو تەن لە گوشت و میوە و سەردەمەنی.

ڤیستواڵ مردگەیل

لە یەکەم و دویەم رووژ لە مانگ تەشرین دویەم لە مەکسیک،  ئەو ڤیستواڵە کریەێد، ک ریشگی ئەرا شارستانیەیل ئەمریکای ناوڕاس و باشوور چوودەو، جویر شارستانی "مایا".

دانیشتگە رەسەنەیل ئەمریکای لاتینی، کەپووڵ پاپیرەیلیان هەڵگردیان، و لەی ئاهەنگە هاوردیانەی نمایشکردن، و دانیشتگەیل مەکسیک ئی کارە وەشیوەی خوەیان ئەنجام دەن، ک قەورسانەیل پاکەو کەن، و ئاهەنگ وسەما لەناو قەورسانەیل کەن، چوینکە باوەڕ دیرن مردگەیل لەی دوو رووژە ئەرا زەوی گلەو خوەن.

ڤیستواڵ گیس سوور

وەرجە چەن رووژیگ (٢٦ – ٢٨ ئاب گوزەشتە) سەدان لە گیس سوورەیل لە گشت جەهان لە ناوچەی تیلبۆرگ باشوور هۆڵەندا گردەو بوین، ئەرا ڤیستواڵ گیس سوور، و ئەو ڤیستواڵە شمارەی پەیمانەیی لە گەورەترین شمارەی خاوەن گیسە سوورەیل لەیەک شوین شکنێد.

جی باسە ک سەرەتای ئی ڤیستواڵە ئەرا ساڵ ٢٠٠٥ چوودەو، هەنای وینەکیش هۆڵەندی "بیرت رۆنهورست" داوای نموونەیلیگ لە کەسەیل گیس سوور کرد، چوینکە خوازێد وینەی ١٥ کەس گیس سوور بکیشێد، ودویای راگەیاننی،  ١٥٠ کەس ئەرا بەشداری هات، و وەگەرد ساڵەیل بویە ڤیستواڵیگ وە چەودیریکردن حکومەت هۆڵەندا.