له‌ى ناونیه نگه‌رانیه‌یل واشنتۆن، په‌یوه‌سه وه‌و كیشه‌وگرفته‌یل سه‌خته ك له‌ئاست سیاسیه‌و دریژه‌و بوینه‌و له وه‌رده‌وامى خوه‌ینیشانداین ناوچه‌یل سنى نشین و فیشتر شیوانن بار ئاسایش و ئارامى وڵات ك په‌ل كوتانه وه‌ره‌و جه‌نگ تایفى و سه‌رهه‌ڵداین جه‌نگیگ ناوخوه‌یى له ئاینده، ك هه‌رچه‌نى نگه‌رانیه‌یل ته‌هرانیش په‌یوه‌ندى وه‌و ده‌نگدووه دیرید ك ئاماژه‌ن ئه‌را نزیكه‌وبوین نورى مالكى له سنیه‌یل، ئنجا دوینید له قویلایى ئى مه‌سه‌له‌وه بڕیگ شیه‌وكردن و له‌یه‌كه‌وداین هه‌س جوور:
* له‌شوون رمیان رژیم شاى ئیران و سه‌رهه‌ڵداین حوكم تازه‌ى شیعه له‌و وڵاته، په‌یوه‌ندیه‌یل ناونى ئه‌و وڵاته‌و ئه‌مریكا وه قوناغ سه‌ختیگ گوزه‌ر كردگه‌و هه‌میشه ماڵ چه‌رمگ جوور وه‌ربه‌س و گرفت نوڕسته‌سه ته‌هران له‌وه‌رده‌م جیوه‌جیكردن ستراتیجیه‌تى له‌ئاست ده‌ره‌كى وه‌تایبه‌ت له خوه‌رهه‌ڵات ناوین و ئه‌وه‌ك وه‌پى وتریه‌ید پرووژه‌ى خوه‌رهه‌ڵات ناوین گه‌ورا ك له سه‌ره‌تاى ساڵه‌یل نه‌وه‌د سه‌ده‌ى گوزه‌یشت په‌لاماریگ چڕ و پڕ سیاسى و دبلۆماسى ئه‌راى خسته كار وه ئامانج جیوازكردن دیموكراسى ئه‌را وڵاته‌یل جه‌هان سێیه‌م و كۆنترۆڵكردن سه‌رچه‌وه‌یل ترۆر و ده‌ڵاڵه‌تكردن گرووپه‌یل تونڕه‌و ئاینى و ئسلامى.
* له‌ى دیده‌و، هاتن ئه‌مریكیه‌یل ئه‌را عراق و ئاڵشتكردن رژیمه سیاسیه‌گه‌ى و وجوود ده‌سڵات كارایگ له دیاریكردن ئاینده‌ى ئى ده‌وڵه‌ته‌و نزیكه‌وبوینى له مه‌رزه‌یل كومار ئسلامى، وه‌شیوه‌یگ راسه‌وخۆ هووكار زینگه‌وكردن ئه‌و كیشمه‌كیش و سه‌ختیه‌یله‌سه ك ریشگیگ تاریخى دیرن. ئنجا له یه‌یش فیشتر ئه‌وه‌سه ك له‌ڕوى ریژه‌ى مه‌ردم و هیز سیاسیه‌و، شیعه له‌عراق كۆنترۆڵ ده‌سڵات كردنه.
رویداگیگ ك له‌تى دژایه‌تى له به‌رژه‌وه‌ندیه‌یل ئه‌مریكا تیه‌یده وجوود وه ئه‌وه‌ك ئاڵشتكارى له ده‌سڵات ئه‌كاده ئامانج، وه‌لى ئه‌وانه‌ك بوونه پیشینه‌ى چنینه‌وه‌ى به‌رژه‌وه‌ندیه‌یل و جڵه‌و ئه‌و ده‌سڵاته گرنه ده‌س ئه‌و هیز و لایه‌نه‌یل شیعه‌سه ك سیاسیه‌یل ئیران و پیاوه‌یل ئاینى حه‌وزه‌یل قوم و ته‌هران ئاراسته‌یان كه‌ن.
ئنجا ئه‌گه‌ر ئاكام دویا هه‌ڵوژاردنه‌یل ئه‌نجوومه‌ن پاریزگایه‌یل ك كزبوین ده‌وڵه‌ت یاساو به‌رزه‌وبوین ده‌نگه‌یل ئه‌نجوومه‌ن باڵاى حه‌كیم پاڵ وه مالكیه‌و ناوید ئه‌را ئه‌وه‌ك هاوپه‌یمانى وه‌ل به‌شیگ له سنیه‌یل دروس بكاو ئى هووكاریشه له پشت نگه‌رانیه‌یل ته‌هرانه‌و بوود، ئه‌وه ئى مه‌سه‌له جاریگ تر ئه‌و راسیه ئاشكرا ئه‌كا ك بیجگه كیشه‌و گرفته‌یل سه‌خت ناوخوه‌یى و نه‌گونجیان هیزه‌یل سیاسى و كزى حكوومه‌ت له دوسیه‌یل ئاسایشو گه‌ناته‌كارى، عراق مه‌حكوومه وه نقومبوین له‌ناو ده‌خاڵه‌تكردنیگ ده‌ره‌كى كوشنده ك بیجگه له هاوڵاتیه‌یل ئى وڵاته گشت لایگ كه‌ڵك له‌لى وه‌رگرن.
د. به‌ختیار جه‌بار
ج . أ