شەفەق نیوز/ ئەنجومەن نوێنەرەیل عراق، ئمڕوو دووشەممە، دەنگدا وە دامەزرانن پارێزگاری هەڵەبجە، جویر پارێزگاری نۆزدەهەم لە عراق.

ئیمان عەبدولڕەزاق پەرلەمانتار پارت دیموکرات کوردستان ئەرا ئاژانس شەفەق نیوز وت: "ئەنجومەن نوێنەران وە فرەیی دەنگ ئامادەبویەیل دەنگ دا ئەرا دامەزرانن پارێزگای هەڵەبجە جویر پارێزگای 19 لە عراق". شاخوان عەبدوڵڵا جیگر دویەم سەرۆک پەرلەمان، لە کۆنگرەیگ رووژنامەوانی کە لە باڵەخانەی پەرلەمان وەڕیەو چگ، وە ئامادەبوین نوێنەرانی کورد و پەیامنێر ئاژانس شەفەق نیوز ڕاگەیان: "ئمڕوو دەنگدان لەبان یاسای پیشنیارکریای دامەزرانن پارێزگای هەڵەبجە کریا، و سوپاس نوێنەر و سەرۆک بلۆکە سیاسییەیل کەیمن کە پاڵپشتی پڕۆژەی هەڵەبجە کرد".

عەبدوڵڵا وتیش: "دروسکردن پارێزگای هەڵەبجە گامیگ بویچگە وەرانەور ئەو چشتەیلە کە پارێزگارگە وەپیا رەد بویە، گشتی زانێد کە رمیان ئەو ستەمکارە وە وەکارهاوردن چەک کۆمەڵکوژی دژ وە مەردمەگەی ناونیشانی بوی، بەڵام وەداخەو بلۆک سیاسی بویە کە لە دانیشتنەگە ئامادە نەبوین".

وەرجەیە، ئەنجومەن نوێنەرەیل گردەوبوینیگ وە سەرۆکایەتی موحسین مەندەلاوی جیگر یەکەم سەرۆک پەرلەمان وەڕیەو چگ کارنامەی دانیشتنەگە بریتی بوی لە دەنگدان لەبان ڕەشنویس یاسای دامەزرانن پارێزگای هەڵەبجە، و خوەنستن بڕیگ پڕۆژە یاسا و پێشنیازەیل ترەک، لەوانەش هەموارکردن یەکەم یاسای وەزارەت پەروەردە.

بەش راگەیانن ئەنجومەن لە بەیاننامەیگ رەسیە ئاژانس شەفەق نیوز وت:  کارنامەکە بریتییە لە دەنگدان لەبان ڕەشنویس یاسای دامەزرانن پارێزگای هەڵەبجە لە چوارچیوەی کۆمار عراق، کە لەلایەن هەرێم و پارێزگارەیل بی هەرێمی پیشکەش کریاس ئەرا دەسەی یاسایی لە چوار مادە بویە.

کۆمەڵکوژی هەڵەبجە لە ١٦ی ئازار ١٩٨٨ ڕویدا، هەناێ ڕژیم سەدام حسێن شارەگە وە چەک کیمیاوی بوردومان کرد و زیاتر لە پەنج هەزار هاوڵاتی مەدەنی کوشیان کە فرەیان ژن و مناڵ بوین و هەزاران کەس ترەک وە سەختی زەخمدار بوین، کە تا ئمڕوویش بەشیگ فرەیان وەدەس لیکەفتگە تەندروسیەیلی ناڵن.

جی باسە کە محمد شیاع سودانی سەرۆک وەزیرەیل عراق، لە 13ی ئازار 2023 راگەیان کە ئەنجومەن ڕەشنویس یاسای دامەزرانن پارێزگای هەڵەبجە پەسەن کردگە و ڕەوانەی ئەنجومەن نوێنەرەیل کردگە تا دەنگ لەبانی بیریەێد، بەڵام ئەنجومەن نوێنەرەیل نەتوەنست دانیشتنیگ ئەرا دەنگدان لەبان یاساگە ئەنجام بەێد.

هەڵەبجە لەوەر ئەو بوردومان کیمیاییە کە لە سەردەم رژیم وەرین بوی، شوینیگ تایبەت لە ناو کورد دیرێد.

لە مانگ حوزەیران ساڵ 2013، حکومەت هەرێم کوردستان بڕیاردا پارێزگای هەڵەبجە دامەزرنێد، شارەگە بوودە بارەگاگەی، و قەزایەیل هەڵەبجە، شهرەزۆر، پێنجوین، سەید سادق لەناوی بوون. ئەو قەزایەیلە وەرجەیە لەڕوی ئیداریەو وە پارێزگای سلێمانی بەسیاوین، بەڵام حکومەت فیدراڵی جویر پارێزگایگ دان وەپی نەنا تا ئمڕوو پەرلەمان دەنگ دا ئەرا دامەزریانی.

رووژ 13ی ئازار 2014، نێچیرڤان بارزانی (سەرۆک وەڕین حکومەت هەرێم کوردستان)، سەرۆک هەرێم کوردستان، بڕیار دامەزرانن پارێزگای نوو لە هەرێم کوردستان واژوو کرد، هەڵەبجەیش جویر پارێزگای چوارەم کوردستان ناسیا. بڕیارەگە سێ رووژ وەرجە ساڵیاد کیمیاواران هەڵەبجە دەرچگ.

عراق وەبان 18 پارێزگا بەشەو بویە، و وەگەرد هەڵەبجەو جویر پارێزگا، بوودە 19هەمین پارێزگا. 

مستەفا کازمی، سەرۆکوەزیرەیل وەرین عراق لە سەردانیگ بۆ پارێزگاگە لە مانگ ئەیلول ٢٠٢٠، پەیمان دا کارئاسانی بکەێد ئەرا ڕاگەیانن پارێزگای هەڵەبجە جویر نۆزدەهەمین پارێزگای عراق.