شەفەق نیوز/ سەنتەر ئەفریقا ئەرا کۆنترۆڵکردن و مقیەتبوین لە بیمارەیل راگەیان کە هەفتەی گوزەشە 100 مردن وە ئاوڵەی مەیموون توومار کریاس.

وەڕێوەبەر گشتیی سەنتەرەگە، جان کاسیا وت: لە ماوەی هەفتەی گوزەشتە 107 مردن و سێ هەزار و 160 تویشهاتن نوو وە  ڤایرۆسەگە توومار کریاس، یەیش تەنیا هەفتەیگ دویای ئەوەگ سەنتەرەگە و ریخریاگ تەندروسی جەهانی پلان وەڵامدانە کیشوەری ڕاگەیان.

وتیش: "لە یەک هەفتە 107 کەس لەدەسدایمن، یە فرەس، جی قبوڵکردن نییە".

 لە مەوقەی وەشکین بیماریەگە، پیاوەیل بەرزترین ریژەی تویشبوین توومار کردنکە ٦٣% بویە، لە وەختیگ مناڵەیل خوار تەمەن ١٥ ساڵ ریژەی تویشبوینیان وەریژەی ٤١% بوی.

کاسیا وتیش: زیایکردن وەشکین پشکنین و سەرچەوە خوازیمن ئەرا پشتگیریکردنی، وتیش: کیشوەرەگە وەشکین خوازیاگ ئەنجام نیەێد و "نیەتوەنێد تەنیا پشت وە بیمارە چەسپیاگەیل بوەسێد ئەرا بڕیاردان و وەڵامدان."

 ئاوڵەی مەیموون لە وەخت دووگیانی لە داڵگەو ئەرا مناڵ رەسێد،  کاسیا وتیش: بایەسە لێکۆڵینەوەی زانستی زیاتر بکرێد تا بزانرێد یە چەنیگ باو و ئاساییە.

تیدرۆس ئەدهانۆم گیبریسوس وەڕێوەبەر گشتی ریخریاگ تەندروسی جەهانی، لە مانگ گوزەشتە راگەیان کە شمارەی توشبویەیل وەزوی وەرەو زیایبوین چوود، بەڵام تا ئی دویاییە تا ئاستیگ کەم مردن بویە.

زیایبوین شمارەی توشبویەیل دویای مانگیگ هات کە ریخریاگ تەندروسی جەهانی بڵاوبوین ڤایرۆسەگە لە ١٢ وڵات ئەفریقا وە کاریگ نائاسایی جهانی راگەیان.

بودجەی پلان شەش مانگ ئەرای نریا، کە لەلایەن سەنتەر ئەفریقا و ریخریاگ تەندروسی جەهانی پیشکەشکریا ٦٠٠ ملیۆن دۆلار بوی، کە ٥٥%ی ئەرا نواگیریکردن بیماری ئاوڵەی لە ١٤ وڵات و قایمکردن ئامادەکاری لە ١٥ وڵات ترەک تەرخان کریاوێد.

بەشیگ لە وڵاتەیل ئەندام یەکێتی ئەفریقا بەشداری لە بودجەی پلان نواگیریکردن کردن، گامیگە کە کاسیا دەسخوەشی لەلی کرد.

ئەفریقا چەوەڕی وەرگردن ڤاکسین کەێد،  تا ئیسە ٢٥٠ هەزار ژەمی ڤاکسین رەسیەسە کۆنگۆ، بەڵام ئەوە بەشیگ کەمە لەو ئەو ٣ ملیۆن تاقەبەشە کە دەسەڵاتدارەیل وتنە بایەسە ئەرا کۆتاییهاوردن وە بڵاوبوین ڤایرۆسەگە خوازیاس، لە ناو بار نائاسایی جەهانی.