"تەو تووتی" وە بیماریگ هەناسەدان ناسریاگە هووکارەگەی بەکتریای  Chlamydophila psittaci یە، هاتێ تویش ئەو کەسەیلە بوود کە بەرکەفتە دیرن وەرد باڵندەیگ تویشبوی.

هەمیشە نیشانە دەرنیەکەفێد لە باڵندە تویشبویەیل، باڵندەی بیمار ئارەزوی خواردن لەدەسدەێد و چەوی هەوکەێد "چڵک کەێد"، تویش هەناس تونی و زگچوین تێد.

پەتاگە فرەجار لەری هەڵمژین بەکتریای باڵندەی تویشبوی لە هەواوە یا لەری توز پەڕەگانی یا دەردریاگەیل دەزگای هەناسداین تێد، لە لێکۆڵینەوەیل دەرچگە گواستنەوەی بیماریەگە لە مرۆڤەو ئەرا کەسیگتر دەگمەنە.

وەرپرس رێکخریاگ تەندروسی جەهانی  (WHO) هووشداری وە پلەلەیگ دا لەباوەت بەرزەوبوین شمارەی تویشهاتن مرۆڤ  وە بیماری "تەو تووتی" لە ئەڵمانیا و هۆڵەندا و نەمسا و دانیمارک و سوید.

داتایەیل چەودێری دەریخەن رێژەی تویشهاتن وە "تەو تووتی" بەرزترە وە نزیکەی هەفت جار لەو مەزەنەی کریا لە نەمسا.