بیگومان وه‌ل ئه‌ره‌ستۆیشا ره‌خنه وه‌شیوه‌یگ ڕه‌سمى ده‌س وه‌پیكردگه ، چوینكه ئه‌رستۆ یه‌كه‌مین كه‌س بویه ك كتاویگ ره‌خنه‌یى نویساگه ، هه‌ر له‌وه‌ر ئه‌وه‌یش وه یه‌كم ره‌خنه‌گر دانریه‌یگ . دید و نوڕستن ئه‌ره‌ستۆ وه‌رانوه‌ر وه ئه‌ده‌ب ، دید و نوڕستن راسه‌قینه‌یگه‌و ئه‌رستۆ وه‌پى له‌یواسه ك ئه‌ده‌ب گرینگى یا ئه‌همیه‌ت فره‌یگ دیریگ ئه‌را ژیان ئاده‌میزاد ، هه‌ر ئه‌ده‌بیشه تویه‌نیگ گوزارش یا ته‌عبیر له‌ڕاسه‌قینه‌ى ئاده‌میزاد و ده‌وروه‌رى بكا.
له‌دید ئه‌رستۆ ئه‌ده‌ب پڕه له‌چشته‌یل جوان و راسه‌قینه‌و قیمه‌ت ئنسانى ، ئمجا وه‌ختیگیش ئه‌رستۆ توایگ جواو ئه‌وانه به‌یگه‌وه ك له‌خوه‌یانا ئه‌ده‌ب قانجاز نه‌یریگ ئه‌را ئاده‌میزاد و له‌خوه‌یانا ئه‌ده‌ب ته‌نیا چشتیگ خه‌یاڵیه‌و ده‌ماتاریكردن و چه‌ن چشتیگ دیریگ ئه‌و قانجاز خاسه نه‌یرن . ئه‌رستۆ جواو گشت ئه‌وانه داسه‌وه هه‌م وه‌ك ڕه‌خنه‌گریگ و هه‌م وه‌ك فه‌یله‌سووفیگ دید و نوڕستن خوه‌ى له‌باوه‌ت ئه‌ده‌ب و گرینگى یا ئه‌همیه‌ت ئه‌ده‌به‌وه ده‌رخستگه.
ئه‌ره‌ستۆ وه‌پى له‌یواسه ك ژیان ئاده‌میزاد په‌یوه‌ندى فره‌یگ دیریگ وه ئه‌ده‌به‌وه ك خود ئاده‌میزادیش له دونیاى ئه‌ده‌ب شوون گه‌ورایگ دیریگ . ئه‌ره‌ستۆ ئویشیگ : وه‌ختى كوومه‌ڵگا وه‌ره‌و خراوى گام نه‌یگ و له‌سروشت خوه‌ى لاده‌یگ ، ئه‌وه ئه‌ده‌ب ده‌ور گه‌ورایگ دیریگ ئه‌را ئه‌وه‌ك ڕینمایى به‌یگه كوومه‌ڵگا وه‌ره‌و خاسى و قانجاز بڕه‌سنیگه كوومه‌ڵگا نه‌ك جویر به‌عزیگ له ڕه‌خنه‌گره‌یل و فه‌یله‌سووفه‌یل ك وه‌پیان له‌یواسه ئه‌ده‌ب نیه‌تویه‌نیگ قانجاز خاسیگ بڕه‌سنیگه كوومه‌ڵگا ، به‌ڵكوو له‌فره ڕویه‌وه زه‌ره‌د ئه‌را كوومه‌ڵگایش دیریگ و له‌چه‌ن لایه‌نیگه‌وه رینمایى خراو ده‌یگه كوومه‌ڵگا . ئمجا له‌ى ڕوییه‌وه ئه‌ره‌ستۆ جواو فه‌یله‌سووف مامۆستاى ئه‌فلاتۆن ده‌یگه‌وه له‌وه‌ختى له‌به‌شیگ كتاوه‌گه‌ى وه‌شیوه‌ى خراویگ باس له‌شعر و شاعره‌یل كردگه و قه‌یریگ له‌لیان وه خراو و ترسناك زانستگه له‌كوومه‌ڵگا ، وه‌لى ئه‌ره‌ستۆ وه‌ل مامۆستاگه‌یا هاوڕاى و هاوهویر نیه له‌ى نوڕستنه‌و ڕه‌خنه‌یش له‌لى گرتگه وه‌تایبه‌ت له‌باسه‌گه‌ى ك ئه‌فلاتۆن ئویشیگ : وه‌ختى هونه‌رمه‌ند ره‌سمیگ دروس ئه‌كا ، سێ جار له‌ڕاسه‌قینه دویره‌و كه‌فیگ ك وه‌پى له‌یوا بویه ده‌مه‌تاریكردن یا چه‌وله‌چه‌وبڕین چشت بى قانجازیگه‌و زه‌ره‌د دیریگ . وه‌لى ئه‌ره‌ستۆ له‌جواو دید مامۆستاگه‌ى ئویشیگ : ده‌مه‌تارى یا ته‌قلیدكردن چشت خاسیگه‌و خراو نیه . له‌هه‌ر دیدیگ فه‌لسه‌فیه‌وه ئه‌ره‌ستۆ ئه‌وه باس ئه‌كا ك مناڵ چوین و وه چ شیوه‌یگ هووكارى ده‌مه‌تاریكردن بووگ ، هه‌ر له‌وه‌ر ئه‌وه‌یش ئه‌ره‌ستۆ وه‌پى له‌یوا بوى ك دید ئه‌فلاتۆن مامۆستاى له‌ى ڕویه‌وه غه‌ڵه‌ته‌و هه‌ر له‌وه‌ر ئه‌وه‌یش وه‌لیا هاوڕاى نه‌ویه.
وه لاى ئه‌فلاتۆنه‌وه هه‌میشه ده‌ق یا نه‌س تراژیدى به‌رزتر و پایه‌دارتره له ئه‌ده‌ب ، ك ئه‌فلاتۆن له‌یواسه له‌لاى ته‌نیا تویه‌نریه‌یگ نه‌ف له ده‌ق تراژیدى وه‌ربگیریه‌یگ و ده‌ق كۆمیدى هه‌ر ته‌نیا چشتیگ خه‌نستنه‌و هویچ تر ، ئه‌ره‌ستۆ ئویشیگ ناوه‌ڕووك له ئه‌ده‌ب قیمه‌ت تایبه‌تیگ دیریگ ، هه‌ر له‌وه‌ر ئه‌وه‌یش هه‌وڵ داگه به‌شه‌یل ئه‌ده‌ب بزانیگ و له‌هه‌مان وه‌خت بزانیگ ك هه‌ر یه‌كیگ له‌و به‌شه‌یله له‌چه‌ن به‌ش پیكهاتنه ، هه‌ر له‌وه‌ر ئه‌وه‌یش دوینیم دید و نوڕستن فه‌لسه‌فى ئه‌ره‌ستۆ وه‌رانوه‌ر وه‌ئه‌ده‌ب نوڕستنیگ جوان و نه‌فده‌ره‌و گرینگى یا ئه‌همیه‌ت ئه‌ده‌ب له‌لاى ئه‌ره‌ستۆ گرینگى تایبه‌تیگه‌و له‌وه‌ر ئه‌وه‌یش وه‌قویلى و دریژیه‌وه باس له ئه‌ده‌ب و به‌شه‌یل ئه‌ده‌ب كردگه.