شاعر تارله‌مل(جافه‌ر قولى)ه‌و له‌ساڵ (1814)ى زایینى له‌ئاوایى شكافكۆ له باكوور ڕووژهه‌ڵات قووچان هاته‌سه دونیا. جافه‌ر كوڕ مه‌لا ڕه‌زا قولى، باوگى له ئێڵ كورد زه‌نگه‌لانلوو بویه له‌كورده‌یل خوه‌راسان. جافه‌ر له‌وه‌خت جایه‌ڵى ئاشق دویه‌تیگ بویه وه‌ناو (ملوارى) ، ئمجا له‌باوه‌ته‌وه ، كورده‌یل خوه‌راسان ئویشن: دڵدارى جافه‌ر قولى ئه‌را ملوارى وه‌ك دڵدارى مولانا جه‌لاله‌دین ڕوومیه ئه‌را شه‌مس ته‌بریزى ، ئه‌وان ئى شاعره وه‌دڵدار و هونه‌رمه‌ند و جه‌هانگه‌رد و مۆسیقاژه‌ن و دانا ناسن ، ك وه‌شاى شاعره‌یل كرمانجى ناوى به‌ن. له‌یوا باس كه‌ن و ئویشن هه‌میشه جافه‌ر قولى دو تار له‌ملى بویه‌و خه‌ریك گورانیچڕین بویه‌و شعره‌یل خوه‌ى وتگه وه‌گورانیه‌وه.
جافه‌ر قولى له‌گه‌شتكردن ناهمى خوه‌ى نه‌كردگه‌و شار وه‌شار و ناوچه وه‌ناوچه گه‌ردیه‌و ماوه‌یگیش وه‌ل په‌سه‌یلا له‌ده‌یشت و بیاوان خه‌ریك شوانى بویه ، بیجگه ئه‌وه‌یش رووژگاریگیش له‌وڵات خواره‌زم ژیاگه له‌و خاكه‌یله ك ئیسه وه‌كووماره‌یل ئسلامى ئاسیاى ناوڕاس ناویان به‌ن ، وه‌لى له‌یوا دیاره به‌ش فره‌ى ژیان ئى شاعره په‌یوه‌ندى وه‌و دویه‌ته‌وه داشتگه ك ناوى (ملواری)ه‌و گورانیه‌یل فره‌یگ ئه‌را ئه‌و چڕیه، باوگ ملوارى ناوى كاروالا گوڵییه‌و خه‌ڵك ئاوایى زه‌نگلانه له‌ناوچه‌ى ده‌ره‌گه‌ز ئیران.
مه‌سه‌له‌ى وه‌سه‌رهات و باوه‌ت دڵدارى جافه‌ر قولى له‌یوا له‌ناو مه‌ردم ده‌نگه‌و دا جویر داستانیگ وه‌پى هاتگه له‌ناو كورده‌وارى وهه‌میشه له‌بان زوان مه‌ردم بویه‌و دوباره‌وه كریاگه . جافه‌ر له‌ناو مه‌ردم وه‌چه‌ن ناویگ ناسریا ، له‌وانه‌یش(زه‌نگلى ، بیچاره ، عه‌نده‌لیب ، موختار) ، ك ئى نازناوه‌یله خوه‌ى ئه‌را خوه‌ى دایناو له‌ناو شعره‌یلیشى دیاره . له‌ى دویاخریشه كورد خوه‌راسان كار گه‌ورایگ ئه‌نجامدان وه‌سه‌به‌ب هه‌وڵ وته‌قلاى (كه‌لیموڵڵاى ته‌وه‌حدى)ه‌وه ك ناسریاگه وه كانیماڵ ، گشت به‌رهه‌م شعره‌یل جافه‌ر قولى له دیوانیگ له‌ساڵ 1991 له‌خوه‌راسان ئیران په‌خشه‌و كریاو نه‌یشتن به‌رهه‌م ئه‌و شاعره بفه‌وتیه‌یگ و له‌ناو بچووگ ك یه‌یش خوه‌ى له‌خوه‌ى مایه‌ى ده‌سخوه‌شیه ئه‌را ئه‌و كورده‌یل خوه‌راسانه ك شعره‌یلى مایه‌ى گرینگى یا ئه‌همیه‌تداین بویه له‌لایان . جافه‌ر قولى شاعر ناودار كورد ، له‌شوون عومر دریژیگ له‌ژیان له‌ساڵ (1905) زایینى له‌شار خوارزه‌م ماڵئاوایى یه‌كجارى له‌دونیاى شعر و ئه‌ده‌ب كرد و ئه‌را یه‌كجارى سه‌ره‌ونا. هه‌زاران ڕه‌حمه‌ت له‌گیان پاك شاعر ناودار كورد جافه‌ر قولى و گشت شاعره‌یل و ڕووشنهویره‌یل كورد و كوردستان.