فارسى و عه‌ره‌بى وه‌جوانترین شعره‌یلیان جویر خزمه‌تكردن ، ئمجا به‌عزیگ له‌و شاعره‌یل و ئه‌دیبه‌یل (فه‌یلى)یشه ك ناوبانگیان له‌مه‌رزه‌یل كوردستان و ڕووژهه‌ڵات ناوڕاس په‌ڕیه‌وه‌و بوینه كه‌ڵه‌پیاگ له‌ئه‌ده‌ب و شعر جه‌هانى، یه‌كیگ له‌وانه (باوه تاهر هه‌مه‌دان)ه (935 – 1011 ز) ك ناسریاگه وه(عوریان) . ئى شاعر و فه‌یله‌سووف و سووفیگه‌ر و خاوه‌ن شعر غه‌زه‌لى ناوداره سه‌ر وه هووز فه‌یلیه له‌ڕووژهه‌ڵات كوردستان ئیسه . باوه تاهر له‌شار (هه‌مه‌دان) یا (ئامدانا) هاته‌سه دونیا ، ك له‌وه‌خت مردنى تائیسه‌یش ڕووژانه سه‌ده‌ها كه‌س سه‌ردان مه‌زاره‌گه‌ى كه‌ن ، بیجگه ئه‌وه‌یش شوون مه‌زار تایبه‌تیگ دیریگ له‌لاى كاكه‌یه‌یل له‌شار مه‌نه‌لى سه‌ر وه‌هه‌رێم باشوور كوردستان ، ك وه‌جووریگ گشت مه‌ردم ناوچه‌گه چنه ته‌وافى وه‌بى جیاوازى دین و مه‌زه‌وه‌یلیان ، وه‌ل ئه‌وه‌یشا مه‌ردمان فره‌یگ له خه‌ڵك مه‌نه‌لى به‌عزیگ له‌حكمه‌ت و شعره‌یلى له‌وه‌ر كردنه‌و جویر یه‌یكیگ له‌شاعر و زاناو پیاوخاس خودایى ناسریاگه له‌لایان.
باوه تاهر ، خاوه‌ن قسه‌یل پڕ له حكمه‌ت و به‌لاغه‌ت بویه‌و ئویشیگ: زانست ده‌لیل ماریفه‌ته‌و ئه‌گه‌ر ماریفه‌ت هات نوڕستن ئه‌را زانست لاچووگ و ته‌نیا جموجویل زانست وه ماریفه‌ته‌وه مینیگ. یا له‌لایگ تره‌وه ئویشیگ : زانست ده‌لیله‌و حكمه‌تیش ته‌رجوومه‌كریاگه ، زانست داوایگ گشتیه‌و حكمه‌تیش داوایگ تایبه‌ت.
باوه تاهر شعره‌یلى وه شیوه‌زان گۆرانى (لوڕى) نویساگه‌و له‌بان شیوه‌ى سوفیگه‌رى ك وه‌جووریگ فره سه‌خت و مه‌عنادار دایناگه . خاوه‌ن گووڤار یا مجه‌له‌ى (ئه‌رمه‌غان) ك وه‌زوان فارسى ده‌رچیاگ له‌شار ته‌هران ، دیوانه شعریه‌گه‌ى باوه تاهر له‌ساڵ 1927 په‌خشه‌و كرد ، ك 296 چوارخشته‌كى و 4 پارچه شعر عه‌زه‌ل و 62 چوارینه‌ى تر له‌تى بوى. ئمجا 34 له‌و شعره‌یل چوارینه‌یشه له‌دیوانه‌گه‌ى خه‌یاڵ و جوانى پڕ له‌به‌هره‌یگ و نموونه‌یگ راسه‌قینه‌ى سووزدارى نیشانده‌ن، دوانیش له‌چوارینه‌یلى پیكهاتنه له دوعاو لاڵكیان (موناجات) . وه‌لى باقى شعره‌یل دیوانه‌گه‌ى پیكهاتنه له وه‌سفكردن و غه‌زه‌ل و چشته‌یل تر. شعر چوارینه‌یل باوه تاهر ڕووشناییگ سوفیگه‌ریه‌و مه‌ردمان بیگانه مه‌یل فره‌یگ ئه‌ڕاى داشتنه، وه‌تایبه‌ت ئه‌وانه‌ك ئه‌و شعره‌یل چوارینه ئه‌ڵه‌وگه‌رداننه یا ته‌رجوومه‌ى كردنه‌سه بان زوانه‌یل خوه‌یان هه‌ر له‌زویه‌وه. باوه تاهر شعره‌یل تریش دیریگ جویر شعر (دو به‌یتى). شاعر له‌دونیا ده‌رچگ (محه‌مه‌د به‌درى)یش به‌عزیگ له‌و شعره‌یل چوارینه‌ى باوه تاهر هه‌مه‌دانیه كرده‌سه عه‌ره‌بى ، ك باس له‌مه‌ینه‌تى نه‌ته‌وه‌گه‌ى كردگه وه‌ده‌س داگیركه‌ره‌یل بیگانه.